İnkılapların Atatürk ilkeleri ile ilişkisi
Cumhuriyet Türkiye’sinde hayata geçirilen inkılapların tamamı mili ve yerlidir, ihtiyaçtan doğmuştur, dinamik ve gerçektir, evrenseldir. Bu inkılaplarla ayne paralelde ilkeleri ele aldığımızda da sonuç aynıdır ve inkılaplar ile ilkeler arasında bir bağ vardır.
Cumhuriyetçilik ilkesi;
-TBMM’nin açılması
-Saltanatın kaldırılması
-Cumhuriyetin ilanı
-Halifeliğin kaldırılması
-1921 ve 1924 Anayasalarının kabulü
-Çok partili hayata geçiş
-Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesi.
Halkçılık ilkesi;
-TBMM’nin açılması, Cumhuriyetin İlanı
-Kılık-Kıyafet Kanunu’nun Kabulü
-Aşar Vergisinin kaldırılması
-Medeni Kanun’un kabulü
-Soyadı Kanunu’nun kabulü
-Tekke ve zaviyelerin kapatılması(öncelikle laikliktir.)
-Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi
-Yeni Türk Harfleri’nin Kabulü
-İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi
-Sosyal hizmet kurumları ve sağlık örgütlerinin kurulması (Çocuk Esirgeme Kurumu’nun açılması, devlet hastanelerinin açılması, dispanserlerin açılması, Kızılay’ın güçlendirilmesi)
-Devlet Demir Yolları’nın kurulması
-Tarım ve sanayi teşvik, yatırım ve destekleri
-Ayrıcalık belirten kıyafet ve unvanların kaldırılması,
Milliyetçilik ilkesi;
-Siyasi alanda yapılan devrimler (TBMM’nin açılması, saltanatın kaldırılması, cumhuriyetin ilanı, 1921 ve 1924 -Anayasalarının kabulü, halifeliğin kaldırılması, çok partili yaşam denemeleri)
-Kabotaj Kanunu’nun kabul edilmesi
-Türk Tarih Kurumu’nun kurulması
-Türk Dil Kurumu’nun kurulması
-İstiklal Marşı’nın kabulü
-Tevhid-i Tedrisat Kanunu
-Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması
-Yabancı işletmelerin satın alınması ve ulusallaştırılması
-Yeni Türk Harflerinin kabulü (Harf Devrimi)
-Millet mekteplerinin açılması
-İzmir İktisat Kongresi
-Kapitülasyonların kaldırılması
-Maarif Teşkilatı Hakkındaki Kanun’un çıkarılması
Devletçilik İlkesi;
-Birinci ve ikinci Beş Yıllık Kalkınma Planlarının hazırlanması ve uygulamaya konulması
-Milli Koruma Kanunu’nun çıkarılması
-Özel girişimcilere ait kurumların millileştirilmesi
-Tarım alanındaki destekleyici çalışmalar
-Yabancı işletmelerin satın alınması ve ulusallaştırılması
-Devlet eliyle demiryollarının yapılması
-Devletin banka kurması (Etibank,Sümerbank,Denizbank,Sanayi ve Maadin Bankası,Merkez Bankası vb)
-Teşvik-i Sanayi Kanunu
-I. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlanması
-Devletin fabrika ve tesis yatırımları
Laiklik ilkesi;
-Saltanatın kaldırılması
-Cumhuriyetin ilanı
-Halifeliğin kaldırılması
-Şeriye ve Evkaf Vekâleti’nin kaldırılması
-Şeriat Mahkemeleri’nin kaldırılması
-Tevhid-i Tedrisat Yasası’nın çıkarılması
-Tekke, Zaviye ve Türbelerin kapatılması
-Maarif Teşkilatı Hakkındaki yasa
-Ana dilde ibadet
-Medreselerin kapatılması Türk Medeni Yasası’nın kabulü
-1928’de “Devletin dini İslam’dır” maddesinin Anayasa’dan çıkarılması
-1937’de diğer Atatürk İlkeleri ile birlikte “Laiklik” ilkesinin Anayasa’ya eklenmesi
İnkılâpçılık ilkesi;
-Şapka Kanunu’nun çıkarılması
-Latin Alfabesi’nin kabulü
-Latin Rakamları’nın kabulü
-Takvim, saat, ağırlık ve uzunluk ölçülerinin değiştirilmesi
-Hafta tatilinin Cuma gününden Pazar gününe alınması
-Kıyafet devrimi (Din adamlarının kıyafetlerinden bahseden bölümü)
-Türk Medeni Kanunu
