KURMAY YARBAY MUSTAFA KEMAL (ATATÜRK)
Yaklaşık beş yüz yıl boyunca üç kıtaya hükmederek, birçok ulus ve ülkeyi yönetimi altında toplamış olan Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde yaşadığı zor günlerinde, onun egemen olduğu topraklardan pay almak isteyen emperyalist devletlerin, İstanbul’a ulaşmak için birleşerek yüklendikleri Çanakkale Boğazı’nda verilen savaş gerek Türk tarihinde gerekse de dünya tarihinde önemli bir yer tutar.
Türk kuvvetlerinin başında, önceleri Alman subaylarının oluşundan ve birlikler arasındaki irtibatsızlıktan kaynaklanan yönetim yetersizliği sebebiyle, Emperyalist devletler çıkarma sırasında bazı mevzilerde ilerlemeler kaydettiler.
Daha sonra 19 ncu Tümen Komutanlığı görevi ile Çanakkale’ye gönderilen, Yarbay Mustafa Kemal, hem bu tümenin hem de diğer birliklerin komutasını üzerine alınca durumda belirgin bir değişikliğin olacağı hemen ortaya çıkmıştır.
İşte tarihe Çanakkale Savaşları diye geçen bu zorlu mücadelede, karaya asker çıkarma girişimlerinin en önemlisi; İngiliz ve Fransız kuvvetlerinin Seddülbahir’e, Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusunun Arıburnu bölgesine yaptıkları 25 Nisan 1915 tarihli çıkarmadır. Bu çıkarma Çanakkale Savaşları’nın en önemli günü olarak tarihe geçmiştir.
Türklerin Seddülbahir Cephesi’ne kuzeyden kuvvet kaydırmalarına engel olmak amacıyla, günlük hedef Kocaçimentepe’yi ele geçirmek üzere donanma desteğinde 25 Nisan günü başlatılan çıkarma, hem çıkarmayı yapan İngilizler hem de savunmayı gerçekleştiren Türk birlikleri için çok zor ve kanlı geçmiş, her iki tarafta da ağır kayıplara sebep olmuştur.
9 ncu Tümenin 27 nci Alayı, Kanlısırt bölgesinde düşmanı durdururken 5 nci Türk Ordusunun genel ihtiyatını oluşturan 19 ncu Tümenin Komutanı Kurmay Yarbay Mustafa Kemal, kendi inisiyatifiyle hareket edip sürekli taarruzlarla düşmanı dar bir kıyı şeridinde durdurmayı başarmıştır.
Mustafa Kemal, 19 ncu Tümen ve emrine verilen öteki birliklerle, 5 Mayıs 1915 tarihine kadar Arıburnu Cephesi’ndeki savaşları, sevk ve idaredeki üstün yeteneğiyle başarılı bir şekilde yönetti.
Beş ay boyunca Seddülbahir, Kirte ve Arıburnu cephelerinde başarı elde edemeyen General Hamilton, Türk ordusunun gerilerine sarkmak ve onu çember içine alarak yok etmek için
Anafartalar (Suvla) sahillerinde yeni bir cephe açmaya karar verdi. Bunu gerçekleştirmek için Arıburnu’na Anzak Kolordusu, Suvla sahillerine ise 9 ncu İngiliz Kolordusu tahsis edildi. Harekât 6 Ağustos 1915 gecesi baskın şeklinde başladı.
Bu muharebeler devam ederken 8 Ağustos 1915’te 19 ncu Tümen Komutanı Albay Mustafa Kemal Anafartalar Grup Komutanlığına atandı ve bölgedeki bütün kuvvetler onun emrine verildi. İngilizler, Anafartalar bölgesine yapılan çıkarmayla birlikte iki tümenle Kocaçimentepe ve Conkbayırı’na taarruz ederek çok kritik yeni bir durum daha yaratmışlardı. Mustafa Kemal, 10 Ağustos 1915 sabahı, yalnız 8 nci Tümen ile İngiliz kuvvetlerine karşı süngü hücumu yaptırarak düşmana ağır kayıplar verdirip bu kritik durumu düzeltmiştir.
Muharebelerin en önemli anısı, şiddetli ateşe rağmen gözetleme yerinden ayrılmayarak muharebeleri sevk ve idare eden Albay Mustafa Kemal’in sağ göğsüne düşman mermilerinden saçılan misketlerden birinin isabet etmesidir. Bu misket sadece saatini parçalamış, parçalanmış bu saati Albay Mustafa Kemal daha sonra, Ordu Komutanı Liman Paşa’ya takdim etmiş, Liman Paşa da O’na aile asalet unvanını taşıyan kol saatini hediye etmiştir.
İngiliz birliklerinin Komutanı General Hamilton, Anafartalar’daki başarısızlıklarını İngiliz Harbiye Nezaretine sunduğu 17 Ağustos 1915 tarihli raporunda şöyle belirtiyordu: “Çok cesur bir şekilde savaşan ve iyi sevk ve idare olunan asil Türk ordusunun karşısında bulunuyoruz.”
Çanakkale Savaşları’nda askeri dehasını ispatlayan Mustafa Kemal’e bu sebeple birçok madalya ve nişan verilmiştir.
