Mustafa İsmet İnönü, Orgeneral (1319 – Sahra Top.1) (1884 – 1973)
Aile Durumu
24 Eylül 1884’te İzmir’de doğdu. Hacı Reşit Bey’in oğludur. 25 Aralık 1973’te vefat etti.
Öğrenim Durumu
14 Şubat 1901’de girdiği Topçu Harp Okulundan 1 Eylül 1903’te teğmen olarak, devam ettiği Harp Akademisinden 26 Eylül 1906’da birincilikle mezun oldu.
Yükselme Tarihleri
1 Eylül 1903’te teğmen,
18 Eylül 1904’te üsteğmen,
26 Eylül 1906’da kurmay yüzbaşı,
7 Kasım 1908’de kurmay kıdemli yüzbaşı,
26 Nisan 1912’de kurmay binbaşı,
29 Kasım 1914’te kurmay yarbay,
14 Aralık 1915’te kurmay albay,
1 Mart 1921’de tümgeneral,
31 Ağustos 1922’de korgeneral,
30 Ağustos 1926’da orgeneral.
Askerî Görevleri
Harp Akademisinden mezun olduktan sonra 2’nci Ordu emrine,
20 Ekim 1906’da Edirne’deki 8’inci Topçu Alayı 3’üncü Batarya Komutanı,
Daha sonra 2’nci Ordu Kurmaylığına,
13 Ocak 1908’de 2’nci Süvari Tümeni Kurmaylığına,
1910 yılında 4’üncü Kolordu Kurmaylığına,
26 Şubat 1911’de Yemen Kuvayı Mürettebe Komutanlığı Kurmaylığına,
Şubat 1912’de Yemen Kuva-yı Umumiye Komutanlığı Kurmay Başkanı,
2 Nisan 1913’te Çatalca Ordusu Sağ Kanat Komutanlığı Kurmaylığına,
11 Haziran 1913’te Harbiye Nezaretinde Büyük Genel Karargâh 1’inci Şubeye,
8 Eylül 1913’te Bulgar delegeleriyle müzakereye memur heyetin askerî danışmanlığına atandı.
1 Kasım 1913’te Balkan Savaşı’ndaki Doğu ve Batı Ordularının bazı sorumlu general ve üstsubaylarının soruşturmasını yürüttü.
15 Aralık 1913’te Genelkurmay 3’üncü Şubeye,
Daha sonra 1’inci Ordu 1’inci Şube Müdürlüğü Kurmaylığına,
3 Ağustos 1914’te 1’inci Ordu Kurmaylığına,
2 Aralık 1914’te Genel Karargâh 1’inci Şube Müdürü,
9 Ekim 1915’te 2’nci Ordu Kurmay Başkanı,
12 Ocak 1917’de Kafkas Cephesi’nde 4’üncü Kolordu Komutanı,
1 Mayıs 1917’de 20’nci Kolordu Komutanı,
20 Haziran 1917’de Filistin ve Suriye Cephesi’nde 3’üncü Kolordu Komutanı,
24 Ekim 1918’de Harbiye Nezareti Müsteşarlığına tayin edildi.
4 Ağustos 1919’da Kolordu Komutanlığı yetkisi ile Askerî Şûra Muamelâtı Umumiye Müdürü olarak atandı ise de sekiz gün sonra bu görevden affedildi.
1920 yılı başlarında İstanbul’dan izinli ayrılarak Ankara’ya geldi. Burada Mustafa Kemal (ATATÜRK) ve Heyet-i Temsiliye ile özel temaslarda bulundu.
29 Aralık 1919’da Harbiye Nazırı Fevzi Paşa (ÇAKMAK)’nın çağrısı üzerine İstanbul’a döndü.
19 Mart 1920’de İstanbul’dan gizlice kaçıp 9 Nisan 1920’de tekrar Ankara’ya gelerek Büyük Millet Meclisinin açılması hazırlıklarına katıldı.
23 Nisan 1920’den itibaren Edirne Milletvekili sıfatıyla TBMM Üyesi,
3 Mayıs 1920’de Genelkurmay Başkanlığı Vekâletine,
10 Kasım 1920’de Genelkurmay Başkanlığı Vekâleti görevi uhdesinde kalmak üzere ve bu göreve Millî Savunma Bakanı Fevzi Paşa Vekâlet etmek üzere Ordu Komutanı yetkisiyle Batı Cephesi Kuzey Kesim Komutanı,
4 Mayıs 1921’de Genelkurmay Başkanlığı Vekâleti görevi uhdesinde kalmak üzere Batı Cephesi Komutanı,
5 Ağustos 1921’de Batı Cephesi Komutanı ve Mudanya Konferansı Türk Heyeti Başkanı,
27 Ekim 1922’de Dışişleri Bakanlığı ve bu arada Lozan Barış Konferansı’nda Türkiye Baş Delegesi,
30 Ekim 1923’te Dışişleri Bakanlığı görevi uhdesinde kalmak üzere Başbakan,
6 Mart 1925’te ikinci kez Başbakan olarak seçildi.
30 Haziran 1927’de emekli oldu.
Katıldığı Savaşlar
1912 – 1913 Balkan Savaşı,
1914 – 1918 Birinci Dünya Savaşı,
1919 – 1922 İstiklal Savaşı.
Nişan ve Madalyaları
27 Kasım 1911’de Dördüncü Dereceden Mecidî Nişanı,
16 Ağustos 1915’te Muharebe Gümüş İmtiyaz Madalyası,
26 Aralık 1915’te İkinci Sınıf Demir Salip Nişanı,
29 Nisan 1916’da Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nun Harp Nişanı,
12 Aralık 1916’da Muharebe Altın Liyakat Madalyası,
20 Haziran 1917’de Alman İmparatorluğu’nun Birinci Sınıf Demir Salip Madalyası,
4 Ağustos 1917’de İkinci Dereceden Mecidî Nişanı,
13 Eylül 1917’de İkinci Dereceden Mecidî Nişanı Kılınçlı ile değiştirilmiş,
12 Mayıs 1918’de Kılınçlı İkinci Dereceden Osmani Nişanı,
27 Eylül 1918’de Alman İmparatorluğu’nun İkinci Sınıf Kılınçlı Kırmızı Kartal Nişanı,
TBMM tarafından İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi.
Askerlik Sonrası Aldığı Görevler
23 Nisan 1920’den itibaren 1972 yılına kadar bütün dönemlerde TBMM’de milletvekili olarak görev yaptı.
25 Ekim 1937’ye kadar Başbakan ve aynı zamanda ek görev olarak 1 Ocak – 28 Şubat 1929’a kadar Millî Eğitim Bakanı,
11 Kasım 1938 – 14 Mayıs 1950 tarihleri arasında dört devre Cumhurbaşkanı,
20 Kasım 1961 – 5 Mart 1965 tarihleri arasında Başbakan olarak görev yaptı.
Yazdığı Eserler
“Hatıralarım” adlı eseri vardır.
Sayfayı yazdırın
