Atatürk’ün İzmir erkek öğretmen okulundaki konuşması

Şereflerine verilen çay ziyafetinde öğretmen Kemal Emin’in söylevi üzerine:

Beyefendinin söylediği içten sözlerden çok duygulandım. Özellikle mutluluk verici kabul ettiğim nokta şudur ki, bize geçmişin felâketli noktalarını, belki izlenimimizi kuvvetlendirmek için bir kez daha hatırlatmıştır. Gerçekten geçmişte bu milleti insanlıktan geri bırakan, bütün dünyanın âdeta insanlık dışında kabul edilmesine neden olan  kuruluşlar ve engeller vardır. Fakat millet onların hepsini bir tarafa attı ve ne kadar çürük ve anlamsız olduğunu da ispat edebileceğini gösterdi. Bu salonda bu kıymetli toplantıyı düzenleyenlere çok teşekkür edeceğim. Çünkü ben de geleceğin kıymetli öğretmenlerinin arasında çok derin zevk ve mutluluk duymaktayım.

Öğretmenliğin önemi hakkında fazla söz söylemeye hiç gerek görmem. Çünkü siz onu benden daha iyi bilirsiniz. Yalnız bir hususu hep beraber tekrar edelim: Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak öğretmenlerdir. Öğretmenden, eğiticiden mahrum bir millet henüz millet adını almak yeteneğini kazanamamıştır. Ona gelişigüzel bir kütle denir, millet denemez. Bir kütlenin millet olabilmesi için mutlaka eğitimcileri, öğretmenleri,olmalıdır. Onlardır ki, bir sosyal topluluğu gerçek millet haline koyarlar. Bizim milletimiz elbette dünyanın takdirlerini  kazanmış bir sosyal heyettir. Fakat onu hak ettiği şeref derecesine ulaştıracak sizlersiniz. Millet, memleket, Cumhuriyet sizden yüksek hizmet beklemektedir. Siz harekete geçtikten sonradır ki en yüksek yeteneği uygulamaya geçirilmiş olacaktır.

Hâkimiyet-i Milliye: 16.10.1925