M. Kemal ATATÜRK’ün Eserleri
Tutku derecesinde büyük bir okuma sevgisine ve devlet adamı olarak döneminde ve bugün örneğine rastlanmayacak büyüklükte bir özel kütüphaneye sahip olan Mustafa Kemal ATATÜRK’ün eser vermemesi, kitap yazmaması düşünülemezdi. Çünkü bu tutku ve birikim, yani gelişmiş “beyin teknolojisi” doğal olarak bir ürün ya da birçok ürün verecekti. Nitekim öyle olmuş, ATATÜRK değişik dönemlerde başta “Büyük Nutuk” olmak üzere pek çok eser yazmıştır.
Yazdığı veya çevirdiği eserlerden yalnızca askerliğe dair olan 7 kitap ile Nutuk, onun adını taşımakta; diğerlerinde ismi bulunmamaktadır. Ders kitabı olarak yazdığı “Geometri” kitabında yazar adı belirtilmemiş, büyük kısmını yazdığı “Medeni Bilgiler”de Afet İnan’ın adı kullanılmış, bir bölümünün yazımını üstlendiği “Tarih” kitapları da Tarih Kurumu yayını olarak çıkmıştır. Çeşitli konuşma, demeç, telgraf ve mektupları da derlemeciler tarafından yayımlanmıştır.
ATATÜRK’ün eserleri Sayın Prof. Dr. Şerafettin Turan’ın yaptığı tasnife göre şu şekilde sıralanabilir:
A. Askerliğe İlişkin Eserleri
1. Bölüğün Muharebe Talimi; General Litzman’dan Çeviri, Tab’ı ve naşiri: İbrahim Hilmi, İstanbul, 1323 (1907), 46 s.
2. Takımın Muharebe Talimi; General Litzman’dan Çeviri, Asır Matbaası, Selanik, 1324 (1908), 64 s.
3. Cumalı Ordugâhı, Süvari, Bölük, Alay, Liva Talim ve Manevraları; Selanik, 1325 (1909), 41 s.
4. Tabiye Tatbikat Seyahati; Selanik, 1327 (1911), 40 s.
5. Tabiye Meselesinin Halli ve Emirlerin Suret-i Tahririne Dair Nesayih; Edirne Sanayi Mektebi Matbaası, 1331 (1916).
6. Zabit ve Kumandan ile Hasbihâl; Minber Matbaası, İstanbul, 1334, 32 s.
7. Anafartalar Muharebatına Ait Tarihçe: Yayımlayan; U. İğdemir, Ankara, 1962, I.-XXV., 1-88 s.
8. Arıburnu Muharebeleri Raporu; Yayımlayan: U. İğdemir, Ankara, 1968, I.-VIII., 1-200 s.
B. Söylev ve Demeçleri ile Meclis Konuşmaları
1. Nutuk; 2 Cilt, Eski harflerle özgün baskı, Türk Hava Kurumu Yayınları, İstanbul, 1927.
2. ATATÜRK’ün Söylev ve Demeçleri; 3 Cilt, Derleyen: N. Unan (Arsan), MEB Yayınları, Ankara, 1945-1954.
3. ATATÜRK’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri-IV.; Derleyen: N. Arsan, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü (TİTE) Yayınları, Ankara, 1964.
4. ATATÜRK’ün Söylev ve Demeçleri-Tamim ve Telgrafları-V.; Derleyen: S. Borak, U. Kocatürk, TİTE Yayınları, Ankara, 1972.
5. ATATÜRK’ün Resmî Yayınlara Girmemiş Söylev, Demeç, Yazışma ve Söyleşileri; Hazırlayan: S. Borak, Ankara, 1980.
6. ATATÜRK’ün Hatıra Defterine Yazdıkları; Derleyen: U. Kocatürk, Ankara, 1971.
7. ATATÜRK’ün Toplanmamış Telgrafları; Derleyen: U. Kocatürk, Ankara, 1971.
8. ATATÜRK’ün Sohbetleri; Derleyen: U. Kocatürk, Ankara, 1971.
9. ATATÜRK’ün Yazdırdıkları; Derleyen: U. Kocatürk, Ankara, 1971.
10. ATATÜRK’ün İzmit Basın Toplantısı; Hazırlayan: İ. Arar, İstanbul, 1969.
11. Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün 1923 Eskişehir-İzmit Konuşmaları: Hazırlayan: A. İnan, Ankara, 1982.
12. M. Kemal ATATÜRK’ten Yazdıklarım; Afet İnan, Ankara, 1969.
13. Gizli Oturumlarda ATATÜRK’ün Konuşmaları; Hazırlayan: S. Borak, İstanbul, 1977.
14. ATATÜRK’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlardaki Konuşmaları; 2 Cilt, Hazırlayan: K. Öztürk, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1990.
15. ATATÜRK’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları; 2 Cilt, Hazırlayan: M. Onar, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1995.
C. Ders Kitapları
1. Medeni Bilgiler; İstanbul, 1931. A. İnan; Medeni Bilgiler ve M. Kemal ATATÜRK’ün El Yazıları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1969.
2. Tarih C. II., IV.; Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara, 1931. Bu kitapları gözden geçiren ATATÜRK, İkinci Cildin, “Selçuklular, Timur, Peygamber Muhammed’in Yaşamı ve Halifelik” gibi bazı bölümlerini kendisi yazmıştır.
3. Geometri; MEB Yayınları, Ankara, 1937. Türk Dil Kurumu Yayınları; Ankara, 1971, 1981.
D. Anı, Günlük ve Mektuplar
1. ATATÜRK’ün Anıları; Yayına Hazırlayan: İ. Görgülü, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1997. ATATÜRK’ün 15 Mayıs 1919’da Samsun’a gitmek için İstanbul’dan ayrıldığı güne kadar olan anılarıdır. Bir bakıma 19 Mayıs 1919’da başlayan Büyük Nutuk’un öncesinin anlatıldığı bu anılar, önce ATATÜRK’ün sağlığında Vakit, Hâkimiyeti Milliye, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde (1922, 1926) yayımlanmıştır. Bu anılar zaman içinde kitap olarak değişik isimlerle ve farklı yayınevlerinde yayınlanmıştır.
2. ATATÜRK’ün Hatıra Defteri; Hazırlayan: Ş. Tezer, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara, 1972.
3. M. Kemal ATATÜRK’ün Karlsbad Hatıraları; Yayına Hazırlayan: A. İnan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1983.
4. ATATÜRK’ün Not Defterleri; İnceleme: A. M. İnan, Ankara, 1996. ATASE Başkanlığındaki ATATÜRK Özel Arşivinde M. Kemal’in Harp Akademisindeki öğrencilik döneminden (üsteğmenliğinden) başlayarak tuttuğu günlük notları içeren 24, Anıtkabir ATATÜRK ve Kurtuluş Savaşı Müzesinde ise 9 adet küçük defter bulunmaktadır. ATATÜRK’ün biyografisi ve düşüncelerinin anlaşılabilmesi için çok önemli kaynaklar durumunda bulunan bu defterlerin tamamı TSK ATATÜRK Araştırma ve Eğitim Merkezi Genel Sekreterliği tarafından yayına hazırlanmaktadır.
5. ATATÜRK’ün Özel Mektupları; Derleyen: S. Borak, Varlık Yayınları, İstanbul, 1961.
6. ATATÜRK’ten Mektuplar; Yayına Hazırlayan: A. İnan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1981.
7. Mustafa Kemal ve Corinne Lütfü-Bir Dostluğun Öyküsü; Yayınlayan: M. Özverim, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1998.
Kaynak; Ali Güler, MUSTAFA KEMAL ATATÜRK, (AİLESİ, YETİŞMESİ, EĞİTİMİ, FİKİR VE DÜŞÜNCELERİ)
