Askeri Nigehban Cemiyeti
Bir de baylar, bilirsiniz ki, İstanbul’da Askeri Nigehban Cemiyeti (Askeri Gözcü Derneği) diye bir bozguncu topluluğu türemişti. O zamanki bilgiye göre bu topluluğun başında bulunanlar, Kiraz Hamdi Paşa, hırsızlıktan dolayı kovulmuş Kurmay Albay Refik Bey, eski Halâskâr grubundan Binbaşı Kemal Bey, Bandırma eski Sevkiyat Reisi (Asker Gönderme Başkanı) Topçu binbaşılarından Hakkı Efendi ve daha bu dernekle ilgisini kesip kesmediği bilinmeyen kovulmuş Kurmay binbaşılardan Nevres Bey gibi, kötü işleri yüzünden ordudan kovulmuş ya da emekliye ayrılmış kimselerle, ahlâksızlıkları ile tanınmış az sayıda başka adamlardı.
İşte bu dernek, 23 Eylül 1919 gün ve 8123 sayılı İkdam gazetesinde bir andırı yayımlamıştı. Bu dernek, bu andırısıyla, kendisine yurdun ve ulusun bekçisi süsünü vermek istiyordu. Cevat Paşa’nın Harbiye Nazırlığı sırasında, bu dernek hakkında kovuşturmaya başlanılmıştı. Hükümet değişikliğinden dolayı arkası kesildi.
Bu derneğin varlığı ve çalışmaları, ordudaki subayları sinirlendiriyordu. Bu yüzden Heyeti Temsiliye’ye başvurmalar başlamıştı.
12 Ekim 1919’da Harbiye Nazırı Cemal Paşa’dan, kendi başarısı bakımından bu bozguncu yuvasının kökünden sökülüp atılmasını ve üyelerinin şiddetle cezalandırılmalarını ve işlem sonucunun orduya genelge ile duyurulmasını rica ettim. (belge:150)
Cemal Paşa’dan 14 Ekimde aldığım: “Bu, kesin olarak kararlaşmıştır.” (belge: 151) yolundaki kısa ve kesin teli 15 Ekimde bütün orduya özel olarak ulaştırdım. (belge: 152)
Fakat Cemal Paşa’nın bu kesin kararının hiçbir zaman uygulandığını hatırlayamıyorum.
