1936 : MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ.
1 Ocak 1936 – Miladi ilk Yılbaşı tatili yapıldı. 31 Aralık günü Yılbaşı akşamıyken, 1 Ocak günü tatil günleri arasına alınıyor ve yeni yılın ilk günü olarak kutlanmaya başlanıyor. Not: 26 Aralık 1925 Uluslararası saat ve takvim’in kullanımı TBMM’de kabul edildi. 1 Ocak 1926’dan itibaren cumartesi günleri öğleden sonra başlamak üzere pazar günü tatil ilan edildi (yılbaşı günü hâlâ tatil değildi, kutlanıyor ama tatil günleri arasına alınmıyordu). 1935’te çıkarılan yasayla o senenin yılbaşından itibaren 1 Ocak günü tatil ilan edildi.
2 Ocak 1936 – Soyadı Kanunu yürürlüğe girdi.
2 Ocak 1936 – Atatürk’ün, öğleye doğru Tevfik Rüştü Aras’ın evine gidişi, saat 13.00’de Çankaya’ya dönüşü.
6 Ocak 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Afganistan Dışişleri Bakanı Feyz Muhammed Han’ı kabulü.
7 Ocak 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri İsmet İnönü’yle beraber Marmara Köşkü’ne kadar bir gezinti yapması.
8 Ocak 1936 – Dil, Tarih ve Coğrafya Okulu Ankara’da Atatürk’ün de katıldığı bir törenle öğretime başladı.
8 Ocak 1936 – Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nin açılışı, ilk ders Prof. Afet İnan tarafından verilmiştir.
8 Ocak 1936 – Atatürk’ün, Ankara Halkevi salonunda “Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin açılış törenini izlemesi (Açılış konuşmasını Millî Eğitim Bakanı Saffet Arıkan yapmış, ilk dersi Afet (İnan) vermiştir.
8 Ocak 1936 – Atatürk’e suikast hazırlamak suçundan sanık 8 kişinin Ankara Ağır Ceza Mahkemesi’nde duruşmalarının başlaması (Sanıklar, 17 Şubat 1936 günü delil yetersizliği sebebiyle beraat ettiklerinden serbest bırakılmışlardır).
9 Ocak 1936 – Dil, Tarih ve Coğrafya Okulu Ankara’da Atatürk’ün de katıldığı bir törenle öğretime başladı. (Açılış konuşmasını Millî Eğitim Bakanı Saffet Arıkan yapmış, ilk dersi Afet (İnan) vermiştir. Atatürk ve Afgan dışişleri bakanları töreni locadan izledi.
9 Ocak 1936 – Dil ve Tarih-Coğrafya fakültesinin açılışında konuşan Nafi Atuf Kansu Sümer ve Hititlerin Türk olduğunu ifade etti.
9 Ocak 1936 – Atatürk’e suikast hazırlamak suçundan sanık 8 kişinin Ankara Ağır Ceza Mahkemesi’nde duruşmalarının başlaması (Sanıklar, 17 Şubat 1936 günü delil yetersizliği sebebiyle beraat ettiklerinden serbest bırakılmışlardır).
11 Ocak 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra otomobille Hava Alanı’na, oradan da Gazi Orman Çiftliği’ne gidişi, akşamüzeri Çankaya’ya dönüşü.
12 Ocak 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi profesörleriyle Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu üyelerine çay ziyafeti vermesi.
15 Ocak 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra otomobille Etlik yöresinde bir gezinti yapması, akşamüzeri Çankaya’ya dönüşü.
18 Ocak 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Rasim Ferit Talay, Kâzım Sevüktekin ve Nuri Conker’in evlerine uğrayışı, akşam Çankaya’ya dönüşü.
20 Ocak 1936 – Ankara’da toplanan Birinci Sanayi Kongresi İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı’nın esaslarını görüşmeye başladı. Ankara’da toplanan Endüstri Kongresinde İkinci Beş Yıllık Sanayi Planının esasları kabul edildi.
21 Ocak 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Anadolu Kulübü’ne, akşam Karpiç’e gidişi.
22 Ocak 1936 – Atatürk’ün, Kurun (Vakit) gazetesinde, Hatay davasıyla ilgili olarak, Asım Us imzasıyla yayımlanan başyazısı: “…Acaba Fransız devlet adamlarının bu işi böyle çıkmaza sokmaktan maksatları ne olabilir? …Biz artık Fransız devlet adamlarına hitap etmeye gerek görmüyoruz. Bundan sonra Fransızların kendi menfaatleri namına dostları ve müttefikleri olan devletlerin, gerçeği yakından görerek durumun gereğine göre hareket etmelerini istiyoruz!” (Atatürk tarafından yazdırılıp Asım Us imzasıyla Kurun (Vakit) gazetesinde dizi halinde yayımlanan bu başyazıların sayısı beş olup 22-26 Ocak 1937 günlerinde yayımlanmıştır). [Kocatürk]
23 Ocak 1936 – Atatürk’ün, gece Karpiç’e gidişi.
24 Ocak 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri otomobille Keçirören’e kadar bir gezinti yapması.
25 Ocak 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Yunan Büyükelçisi Raphael’in güven mektubunu kabulü.
25 Ocak 1936 – Atatürk’ün, akşamüstü Türkkuşu’nu ziyareti, dönüşte İsmet Paşa’nın köşküne uğraması, akşam Çankaya’ya gelişi.
25 Ocak 1936 – İstanbul’da Vapurculuk Şirketi ile yapılan sözleşme, bütün kabotajın Denizyolları İdaresine geçmesini sağladı.
31 Ocak 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonradan başlayarak gece sabaha kadar Çankaya’da kütüphanesinde çalışması.
1 Şubat 1936 – Cenevre’de tarih doktorası yapan Afet İnan, Atatürk’ün isteği ile Güneş Dil teorisini uluslararası düzeye taşımayı denemiştir. 1 Şubat’ta Cenevre’den Atatürk’e yazdığı mektupta batılı bilim insanlarının bu teori hakkında henüz net bilgiye sahip olmadıklarını ifade etmiştir. (Akl-ı Kemal, C.4, Sinan Meydan)
2 Şubat 1937 – Bursa Merinos Fabrikası’nın Atatürk tarafından törenle açılması.
4 Şubat 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Başbakan İsmet İnönü’yü kabulü.
6 Şubat 1936 – İstanbul Çiçek Borsası Şişhane’de açıldı.
6 Şubat 1936 – Beyaz Olimpiyatlarda ilk kez Türk Bayrağı dalgalandı. (Garmisch Parten – Kirchen Olimpiyatları).
7 Şubat 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Başbakan ismet İnönü, Adalet Bakanı Şükrü Saraçoğlu, Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya ve Dışişleri Siyasi Müsteşarı Numan Menemencioğlu’nu kabulü.
8 Şubat 1936 – Atatürk’ün, akşam trenle Ankara’dan İstanbul’a hareketi.
9 Şubat 1936 – Atatürk’ün, Ankara’dan İstanbul’a gelişi.
10 Şubat 1936 – Atatürk’ün, Topkapı Eski Eserler Müzesi’ni ziyareti ve incelemelerde bulunması.
14 Şubat 1936 – Atatürk’ün, Türk Tarihi Kurumu Başkanlığı’na yazısı: “Viyana Elçisi Bay Cevat Üstün’ün kaleme aldığı “Viyana Seferi” isimli inceleme ile İstanbul Komutanı General Halis Bıyıktay’ın bunun hakkında yazdığı görüş ve düşüncelerini, ilişik olarak gönderiyorum. Her iki eserin, tetkik ve tenkit edilmek üzere Genelkurmay Başkanlığı’na verilmesini ve alınacak karşılığın iletilmesini temenni ederim. Askerî mütalâalar tenkit edilmelidir.” [Kocatürk]
17 Şubat 1936 – Aralarında Urfa mebusu Ali Faik Ursavaş’ın da bulunduğu, Atatürk’e suikast girişiminden dolayı yargılanan 8 kişi beraat etti.
19 Şubat 1936 – Atatürk’ün, saat 12.00’de otomobille Maslak’a kadar bir gezinti yapması, öğle yemeğini Pera Palasla yedikten sonra akşamüzeri Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
20 Şubat 1936 – Atatürk’ün, akşam İsmet İnönü ve Tevfik Rüştü Aras’la beraber Pera Palas’a gidişi.
21 Şubat 1936 İzmir Havagazı şirketi satın alındı.
27 Şubat 1936 – Atatürk’ün, Sakarya motoruyla Boğaziçi’nde Kavaklar’a kadar bir gezinti yapması.
29 Şubat 1936 – Atatürk’ün, gece Sipahi Ocağı’ndaki baloyu şereflendirmesi.
29 Şubat 1936 – Tahsin Mayatek’in Mexico’dan Atatürk’e gönderdiği 7 nci rapor. (İlk altı rapor kayıptır ve muhtemelen dil teorisi ile ilgilidir.) (7nci rapor: İngiliz Albay J. Churcward’ın kitaplarının tanıtımı ve kayıp kıta Mu’ya ilişkin temel bilgiler)
2 Mart 1936 – Atatürk’ün, saat 13.30’da motorla Yalova’ya hareketi, akşam saat 20.00’de Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
3 Mart 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra motorla Büyükdere’ye kadar bir gezinti yapması, Moda Yat Kulübü’ne uğraması, akşam Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
4 Mart 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri otomobille Beyoğlu yöresinde bir gezinti yapması.
6 Mart 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Sakarya motoruyla, beraberinde Başbakan İsmet İnönü ve Ekonomi Bakanı Celâl Bayar olmak üzere Boğaz’da ve Moda Koyu’nda bir gezinti yapması, akşam Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
9 Mart 1936 – Atatürk’ün, öğleyin Sakarya motoruyla Büyükdere’ye kadar bir gezinti yapması.
10 Mart 1936 – Atatürk’ün, akşam trenle İstanbul’dan Ankara’ya hareketi.
11 Mart 1936 – Atatürk’ün, İstanbul’dan Ankara’ya gelişi.
15 Mart 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri İsmet İnönü’nün köşküne gidişi, akşam Çankaya’ya dönüşü.
16 Mart 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Amerika Büyükelçisi Mac Murray’ı Kabulü.
17 Mart 1936 – Romanya dışişleri bakanı Türkiye’yi ziyaret etti.
18 Mart 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri ismet İnönü’yle beraber Gazi Orman Çiftliği’ne gidişi, akşam Çankaya’ya dönüşü.
19 Mart 1936 – Atatürk’ün, günü Çankaya’da çalışmakla geçirmesi.
23 Mart 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Başbakan İsmet İnönü ve Adalet Bakanı Şükrü Saraçoğlu’nu kabulü.
24 Mart 1936 – (Heinrich Krippel imzalı) Afyonkarahisar’daki ünlü Büyük Utku Anıtı açıldı.
25 Mart 1936 Afyon – Karakuyu, Bozanönü – Isparta Demiryolları işletmeye açıldı.
26 Mart 1936 – Afyon – Karakuyu demiryolu hattı hizmete açıldı.
26 Mart 1936 – Bozanönü-Isparta demiryolu hattı işletime açıldı.
27 Mart 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri C.H.P. Genel Sekreteri Recep Peker’in evine gidişi, dönüşte Kılıç Ali’nin evine uğrayarak Çankaya’ya dönüşü.
27 Mart 1936 – Atatürk’ün, gece Falih Rıfkı Atay’ın evine gidişi, geç saatlerde Çankaya’ya dönüşü.
7 Nisan 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Başbakan İsmet İnönü, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras’ı kabulü.
9 Nisan 1936 İstanbul Telefon Şirketi satın alındı.
10 Nisan 1936 – Türkiye, verdiği nota ile Lozan Boğazlar sözleşmesine imza atan devletlere, İtalya ve Almanya’nın saldırgan tutumlarını ve güvenlik ihtiyaçlarını gerekçe göstererek boğazlar ve adaların silahsızlandırılması maddesinin” barış ve güvenliğin tesisi” için değiştirilmesi isteğini (İlki 17 Nisan 1935 tarihindeydi) yeniledi.
11 Nisan 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Ankara Halkevi’ni ziyareti.
14 Nisan 1936 – Atatürk’ün, saat 18.00’de İsmet İnönü’nün köşküne gidişi, akşam Anadolu Kulübü’ne gelişi, geç saatlerde Çankaya’ya dönüşü.
17 Nisan 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Fransız Büyükelçisi Kammerer’in veda ziyaretini kabulü.
17 Nisan 1936 – Atatürk’ün, saat 17.00’de Fransız Büyükelçisi Kammerer’in Türkiye’den ayrılışı nedeniyle Türk Tarih Kurumu’nun verdiği çayda bulunması.
20 Nisan 1936 – Cumhuriyet Gazetesi: “Bu ne insafsızlık! Seferihisar’da tarihi bir cami ahır yapılmış!” (Haberin detaylarını okuduğumuzda, o camiyi (Kasım Çelebi Camii) Yunan işgal ordularının ahır yaptığını öğreniyoruz. Yunan işgal ordularının ahır yaptığı o camiyi, 1936’da CHP onarıp yeniden ibadete açıyor.)
23 Nisan 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Anadolu Kulübü’ne, gece Karpiç’e gidişi, geç saatlerde Çankaya’ya dönüşü.
26 Nisan 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri kız kardeşi Makbule Hanım’ın köşküne gidişi, bir süre kaldıktan sonra dönüşü.
5 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, Mısır Kralı I. Fuat’ın ölümü nedeniyle Prens Faruk’a başsağlığı telgrafı.
6 Mayıs 1936 – Ankara’da Devlet Konservatuarı kuruldu.
8 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Nuri Conker’in evine gidişi, akşam Çankaya’ya dönüşü.
14 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da İran Büyükelçisi Halil Fahimi’yi kabulü.
14 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Keçiören’de Recep Peker’in evine gidişi, akşam Çankaya’ya dönüşü.
16 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da, 8. Edward’ın tahta çıkışı nedeniyle İngiliz Büyükelçisi Percy Loraine’in yeni güven mektubunu kabulü.
16 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Fransız Büyükelçisi Henri Ponsot’un güven mektubunu kabulü.
16 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, akşam trenle Ankara’dan İstanbul’a hareketi.
17 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, Ankara’dan İstanbul’a gelişi.
17 Mayıs 1936 – Atatürk, Feneryolu’ndaki bir kır kahvesinde.
18 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri otomobille Ihlamur Kasrı’na gidişi, daha sonra Beyoğlu’nda bir gezinti yaparak Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
27 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, Dolmabahçe Sarayı’nda İngiliz Lortlar Kamarası üyelerinden Lord Loyd’u kabulü.
28 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, İstanbul’da Harp Akademisi askerî tatbikatını izlemek üzere Topçu Atış Mektebi’ne gitmesi ve geceyi tatbikat sahasında geçirmesi.
29 Mayıs 1936 – Türk Bayrağı Kanunu kabul edildi. Türkiye Cumhuriyeti’nin simgesi olan bayrak için “Türk Bayrağı Hakkında Kanun” TBMM’de kabul edildi. Bu kanunla Türk bayrağı kesin biçim ve oranlarıyla belirlendi.
30 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Florya’ya gidişi, geceyi burada geçirişi.
31 Mayıs 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Sakarya motoruyla Florya’dan Yalova’ya geçişi.
1 Haziran 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Sakarya motoruyla Yalova’dan İstanbul’a hareketi, Florya’ya gelerek geceyi burada geçirmesi.
1 Haziran 1936 – T.B.M.M’de “Bankalar Kanunu” kabul edildi.
2 Haziran 1936 – Atatürk’ün, akşam Florya’dan Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
3 Haziran 1936 – Atatürk’ün, İstanbul’dan otomobille Çorlu’ya gelişi, Çorlu ve Muratlı’da incelemeleri, gece Çorlu’dan trenle İstanbul’a dönüşü ve geceyi Florya’da geçirişi. Atatürk, Çorlu’da Kolordu Karargâhı’nı ziyaret etmiş, öğleden sonra Muratlı’ya geçerek yeni yapılan göçmen evlerinde incelemelerde bulunmuştur. [Kocatürk]
5 Haziran 1936 – “Maliye Bakanlığı Kuruluş Kanunu” çıkarıldı.
5 Haziran 1936 – Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü kuruldu.
5 Haziran 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Florya’dan Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
6 Haziran 1936 – Atatürk’ün, vapurla İstanbul’dan Mudanya’ya gelişi, Mudanya’dan otomobille Bursa’ya geçişi ve geceyi Bursa’da geçirişi.
8 Haziran 1936 – İşveren-işçi ilişkilerine düzenleyici hükümler getiren İş Kanunu kabul edildi. Sosyal Haklar ve Sosyal Güvenlik açısından ilk önemli adım olan “İş Kanunu” kabul edildi
8 Haziran 1936 – 3008 sayılı “İş kanunu” kabul edildi. Bu kanun çalışan kadın işçi haklarını da içeriyordu. (Akl-ı Kemal c.2, Sinan Meydan)
8 Haziran 1936 – 1934 yılında hazırlanan tasarı bu tarihte kanunlaşarak 3008 sayılı “İş Yasası” doğmuş, 1937 yılında yürürlüğe girmiştir.
8 Haziran 1936 – Atatürk’ün, Bursa’dan Mudanya’ya gidişi, vapurla Mudanya’dan Haydarpaşa’ya geçişi, buradan trenle Ankara’ya hareketi.
9 Haziran 1936 – Dış ticarette devlet denetimini sıkılaştıran 19/06/1930 tarih ve 1705 sayılı kanuna ek kanun kabul edildi.
9 Haziran 1936 – Atatürk’ün, trenle İstanbul’dan Ankara’ya giderken Eskişehir’e uğrayışı, burada Komutanlık, Valilik, Belediye ve C.H.P. İl Merkezi’ni ziyareti, Uçak Mektebi’ni denetlemesi, uçuşları seyretmesi ve Mektebin şeref defterine yazdıkları: “Çok sevindim gördüklerimden!”
9 Haziran 1936 – Atatürk Eskişehir Tayyare Mektebi (Uçak Okulu)’nde
9 Haziran 1936 – Atatürk’ün, saat 19.45’de trenle Eskişehir’den Ankara’ya gelişi.
9 Haziran 1936 – Cumhurbaşkanı Atatürk, 1. Ordu Komutanı Fahrettin Altay ve manevi kızı pilot Sabiha Gökçen’le, Eskişehir’de Tayyare Mektebinde uçuşları izledi.
9 Haziran 1936 – Atatürk’ün, akşam Hariciye Köşkü’ne giderek burada toplanan kabineye başkanlık edişi.
10 Haziran 1936 – Van Gölü’nde devletçe gemi işletilmesini öngören kanun kabul edildi.
12 Haziran 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Polonya Büyükelçisi Michel Sokolnicky ve Bulgaristan Büyükelçisi Todor Christov’un güven mektuplarını kabulü.
12 Haziran 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da İran Elçisi Halil Fahimi’yi kabulü.
14 Haziran 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Çin Elçisi General Ho Yao-Tsu’yu Kabulü.
15 Haziran 1936 – 1931’den beri Cumhuriyet Halk Partisi genel sekreterliğini yapmakta olan Recep Peker, değişmez genel başkan Mustafa Kemal Atatürk tarafından görevinden alındı. Genel sekreterlik görevi Başvekil Sükrü Kaya’ya verildi.
15 Haziran 1936 – Ankara’da Gazi Orman Çiftliği Tren İstasyonu’nda çiçekle karşılanışı
15 Haziran 1936 – Atatürk’ün, akşam trenle Ankara’dan İstanbul’a hareketi.
16 Haziran 1936 – Atatürk’ün, Ankara’dan İstanbul’a gelişi, akşamüzeri motorla Florya’ya geçişi, geceyi burada geçirişi.
17 Haziran 1936 – Atatürk’ün, Başbakan İsmet İnönü’yle beraber Florya’da yaya bir gezinti yapması.
18 Haziran 1936 – Recep Peker’in CHP Genel Sekreterliği görevinden alınmasından sonra Başbakan İsmet İnönü’nün yayınladığı bir genelgeyle, İçişleri Bakanlığı ile parti genel sekreterliği birleştirildi. Bunun yanısıra illeri valilerine de partinin il başkanlığı görevi verildi. Bu parti ile devletin içice geçmesi ve bütünleşmesi yolunda önemli bir adım oldu.
18 Haziran 1936 – Şükrü Kaya CHP genel sekreteri oldu.
18 Haziran 1936 – Atatürk’ün, uçakla Ankara’ya dönecek olan İsmet İnönü’yü Yeşilköy Hava Alanı’ndan uğurlaması.
19 Haziran 1936 – Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya’da.
21 Haziran 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Florya’da bir sandal gezintisi yaparak yirmi dakika kadar kürek çekmesi. Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya’da küçük Ülkü ile
22 Haziran 1936 – Boğazlar sözleşmesini değiştirecek konferans İsviçre’de Montreux’da toplandı. Sözleşme 20 Temmuz 1936 tarihinde imzalandı.
25 Haziran 1936 – Atatürk, makbule hanımı İstanbul Alibeyköy kuzeyindeki çiftliğinde ziyaret etti.
27 Haziran 1936 – Atatürk’ün, Florya’da öğleden sonra denize gidişi.
29 Haziran 1936 – Atatürk’ün, Florya’da öğleden sonra denize girişi, akşamüzeri çevrede yaya bir gezinti yapması.
30 Haziran 1936 – Atatürk’ün, Silifke Ziraat Bankası’na, Tekir köyünden 6 kişiyle beraber, bölgede “Tarım Kredi Kooperatifi” kurmak istediklerini bildiren dilekçesi (Gerekli işlemler Temmuz ayında tamamlanmıştır). [Kocatürk]
30 Haziran 1936 – Mustafa Kemal, İçel’in Tekir köyünde 36 çiftçi ile birlikte 2836 sayılı yasaya göre Tarım Kredi Kooperatifi kurmak için Silifke Ziraat Bankası’na başvurdu. Kurulan bu İLK Kooperatifin kayıtlarda 1 numaralı ortağı Mustafa Kemal Atatürk’tür. (Akl-ı Kemal c.2, Sinan Meydan)
4 Temmuz 1936 – Atatürk, Mimar Seyfi Arkan’a projelendirilen Florya Deniz Köşkü’nde 4 Temmuzda denize girdi. Yazlık bir konut olarak aynı yılın 14 Ağustosunda kullanıma açılan köşk, Atatürk tarafından 1936’nın yaz aylarında da uzunca bir süre kullanılmış, aralarında İngiliz Kralı VIII. Edward’ın da bulunduğu kimi önemli konuklar burada ağırlanmıştı.
8 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Florya’da öğleden sonra Başbakan İsmet İnönü’yü kabulü.
10 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Florya’da öğleden sonra denize girişi, sandalla bir gezinti yapması.
10 Temmuz 1936 – Mustafa Kemal’in boğazlar konusunda kaleme aldığı Montreux makalesi, Yunus Nadi imzasıyla Cumhuriyet gazetesinde yayınlandı.
10 Temmuz 1936 – İnönü Planör kampı hizmete girdi.
11 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, gece Sakarya motoruyla Florya’dan Büyükada’ya gelişi ve geceyi burada geçirişi.
12 Temmuz 1936 – Berlin Olimpiyatları’nda Türkiye’ye ilk olimpiyat madalyasını Mersinli Ahmet (Kireççi) getirdi. 71 kiloda üçüncü oldu.
12 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, saat 13.30’da Sakarya motoruyla Büyükada’dan Florya’ya dönüşü, sandalla gezinti yapışı, denize girişi.
13 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Tekir Tarım Kredi Kooperatifi’nin 1 sayılı kurucusu olması nedeniyle kendisini kutlayan Ekonomi Bakanı Celâl Bayar’ın teşekkür telgrafına cevabı: “…Tarım Kredi Kooperatiflerinin az zamanda bütün yurdu kaplamasını başarıcı gayretinizden bekliyoruz.”
14 Temmuz 1936 – Türkiye, olimpiyatlarda ilk altın madalyayı aldı. Yaşar Erkan, Berlin Olimpiyatları’nda, güreşte 61 kiloda birinci geldi.
14 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Yeşilköy Hava Alanı’na giderek uçakla Ankara’ya dönecek olan İsmet İnönü’yü uğurlaması.
18 Temmuz 1936 – Atatürk Floryada.
18 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Florya köşkünde sohbet esnasında yazdırdığı notlardan: “…Güzel sanatlarda başarı, bütün inkılâpların başarı kazandığının en kesin delilidir. Bunda başarı kazanamayan milletlere ne yazıktır. Onlar, bütün başarılarına rağmen uygarlık alanında yüksek insanlık sıfatıyla tanınmaktan daima mahrum kalacaklardır!” [Kocatürk]
20 Temmuz 1936 – Montrö Antlaşması’nın imzalanması. (Montreux’de, Boğazlar Sözleşmesi’nin imzalanması). Boğazların, Türk Hükûmeti’nin tam egemenliğine geçişini sağlayan “Montreux Sözleşmesi”nin imzalanması. Türkiye’nin İstanbul ve Çanakkale boğazları üzerindeki tüm haklarını tanıyan ve kabul eden Montrö Antlaşması imzalandı. Serbest geçiş ilkesi korunurken Türkiye’nin ve Karadeniz’in güvenliğinin esas alınması karar bağlandı. Bu antlaşma ile Boğazlar tamamen Türk hakimiyetine geçti. Türk askerleri “gayri askeri” adı verilen bölgelere girdi.
20 Temmuz 1936 – Montreux Sözleşmesi, Türkiye, İngiltere, Fransa, Sovyetler birliği, Japonya, Bulgaristan, Yunanistan ve Yugoslavya arasında (sonradan da İtalya) imzalandı. (Buna göre boğazların silahsızlandırılmasına dair Lozan anlaşmasının sözleşme maddesi kaldırıldı. Ticari ve silahlı gemilerin boğazlardan geçiş esasları düzenlendi. Sözleşme 20 yıllıktı. Lakin itiraz olmadığı için halen yürürlüktedir. (İtalya sözleşmeye 1938 yılında imza atmıştır.)
20 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Montrö Sözleşmesi’nin imzalanmasından sonra söyledikleri: “Milletin yüksek seciyesine, ordusunun bükülemez pazısına ve uygar insanlığın aldatılamaz sağduyusuna dayanarak ve güvenerek zekâ, mantık ve enerjinin, bütün insanlığın muhtaç olduğu barış ve huzur veren sonuçlar doğurabileceğinin bir delili olan Montrö Konferansı eseri, cidden sevinmeye ve sevindirmeye değer bir tarihî olaydır.”
20 Temmuz 1936 – Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin 28. maddesinde antlaşmanın “20 yıl” olduğu belirtilmişti. Süre bitiminde taraflardan biri itiraz etmezse antlaşma devam edecekti. (İsmail Soysal, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, C.1, 3. Bas, Ankara, 2000, s. 507, 519)
21 temmuz 1936 – Montreux Sözleşmesi’nin imzalanması üzerine, Türk askeri Çanakkale ve İstanbul boğazlarındaki gayri askeri sahalara yerleşti.
21 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Florya Köşkü’nde Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’ı kabulü.
22 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Montrö Sözleşmesi’nin imzalanması nedeniyle İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ tarafından -şehir adına- çekilen telgrafa cevabı: “Yurdumuzun Boğazlardaki güvenini belgeleyen Montrö Sözleşmesi münasebetiyle muhterem halkın coşkun heyecan ve sevinçlerini bildiren telgrafına samimî teşekkürlerimi bildiririm.”
22 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, akşam Başbakan İsmet İnönü’yü Haydarpaşa’dan Ankara’ya uğurlaması, tekrar Florya’ya dönüşü.
22 Temmuz 1936 – Tahsin Mayatek’in, Kuzey Amerika’da Texas eyaletinde yaşayan yerlilerin lisanında tespit ettiği 25 Türkçe kökenli sözcüğü bildiren 8 nci raporu.
24 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Florya Köşkü’nde Başbakan İsmet İnönü, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Araş ve Adalet Bakanı Şükrü Saraçoğlu’nu kabulü.
24 Temmuz 1936 – Tahsin Mayatek’in Sümerlerin Türklüğü tezini inceleyen 10 ncu raporu.
25 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Montrö Sözleşmesi’nin imzası nedeniyle tebrik telgrafı gönderen İran Şahı Rıza Pehlevi’ye teşekkürü.
27 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Florya Köşkü’nde Başbakan İsmet İnönü’yü kabulü.
28 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, Florya’dan Sakarya motoruyla Haydarpaşa’ya gelerek trenle Ankara’ya hareketi.
29 Temmuz 1936 – Atatürk’ün, İstanbul’dan Ankara’ya gelişi.
31 Temmuz 1936 – Montrö Sözleşmesi’nin imzalanması nedeniyle “Meclisin, Atatürk’e minnet ve teşekkürlerinin iletilmesi” ve “Kahraman orduya saygı ve selâmlarının bildirilmesi” hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi kararları.
1 Ağustos 1936 – Ankara Türk Sigorta A.Ş. kuruldu.
1 Ağustos 1936 – Tahsin Mayatek’in 9 ncu raporu.
2 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, akşam trenle Ankara’dan İstanbul’a hareketi.
3 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Ankara’dan Derince’ye gelişi ve Florya’ya geçişi.
3 Ağustos 1936 – 25 Mayıs 1928 tarihli İspençiyarı ve Tıbbi Müstahzarlar kanununun yerli ilaç sanayisini koruma konusundaki eksiklerini tamamlamak ve yabancı firmaların yurt içinde ilaç yapım tesisi kurmalarını engellemek için dönemin Sağlık Bakanı Dr. Refik Saydam’ın desteğiyle 2-5127 sayılı bakanlar kurulu kararı çıkartılması. Bu karar 11 yıl sonra Dr. Behçet Uz’un bakanlığı sırasında yürürlükten kaldırıldı. ( 1927 yılında da “Eczacılar ve eczaneler hakkında kanun çıkartılmıştı.)
4 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Florya’da denize girişi.
5 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Florya’da akşamüzeri denize girişi, sandal gezintisi yapması.
6 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Florya’da öğleden sonra denize girişi, sandal gezintisi yapışı, geceyi çalışarak geçirmesi.
9 Ağustos 1936 – Atatürk’ün İsmet İnönü ve Şükrü Kaya ile birlikte, Ertuğrul yatıyla Florya’dan Moda’ya gelişi ve yattan Moda koyunda -Moda Deniz Kulübü tarafından tertiplenen- deniz yarışlarını izlemesi, gece Florya’ya hareketi ve geceyi yatta geçirmesi.
10 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Florya’dan Ertuğrul yatı ile Yalova’ya gelişi.
10 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Yalova’da gece boyunca uyumaksızın çalışması.
11 Ağustos 1936 – Trakya’da askeri manevralar başladı. Beş gün süren manevralarda Kurtuluş Savaşı’nın önde gelen komutanları da bulundu.
11 Ağustos 1936 – Berlin Olimpiyatları ile Türkiye Cumhuriyeti ilk altın madalyalarını kazandı
13 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, askerî manevralar nedeniyle Org. Fahrettin Altay’ın gönderdiği telgrafa cevabı: “…Sizin ve bütün kahraman ordumuzun sevgi ile gözlerinden öperim. Yarın, yorulmak bilmemiş ve bilmeyecek olan şanlı ordumuzun geçit törenini gözlerimin önünde canlandırarak mesut olacağım.”
16 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Ertuğrul yatı ile Yalova’dan İstanbul’a gelişi.
17 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Dolmabahçe Sarayı’nda Başbakan ismet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras’ı kabulü.
22 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Dolmabahçe Sarayı’nda -3.Türk Dil Kurultayı’na gelen- yabancı dil bilginlerini kabulü ve söyledikleri: “Dünya dil âlimlerinin Türk âlimleriyle beraber çalışmaları, dil biliminin şimdiye kadar çözemediği birçok güçlüklerin çözümünü kolaylaştıracaktır. Bundan, büyük gerçekler de meydana çıkacaktır.”
22 Ağustos 1936 – Atatürk, üçüncü dil kurultayının hemen tüm toplantılarına katıldı.
24 Ağustos 1936 – Üçüncü Türk Dili Kurultayı İstanbul’da Dolmabahçe Sarayı’nda çalışmalarına başladı. Bu kurultayda alınan karara göre Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin adı Türk Dil Kurumu olarak değiştirildi.
24 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı’nda “Üçüncü Türk Dil Kurultayı”nın açılış törenini ve çalışmalarını izlemesi (Kurultay, 31 Ağustos 1936 günü kapanmıştır).
24-31 Ağustos 1936 – Atatürk, İsmet İnönü ile birlikte, İstanbul Dolmabahçe’deki üçüncü dil kurultayına katıldı. (Şair Abdülhak Hamit Tarhan ve TDK genel sekreteri İbrahim Necmi Dilmen ile görüştü.)
25 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı’nda 3. Türk Dil Kurultayı’nın çalışmalarını izlemesi.
26 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, Türkiye İş Bankası’nın 12. kuruluş yıldönümü nedeniyle demeci: “İş Bankası, Cumhuriyet tarihinde ekonomi bakımından başlıbaşına yer alacaktır. Bu kurum, çok küçük bir servetin bile ekonomik hayatta fert çıkarlarına ayrılmayıp ulus çıkarlarına ayrılmasından çıkabilecek olan büyük sonuçları, az bir zamanda ve özellikle yepyeni bir devlet kuruluşunun türlü inkılâp güçlükleri içinde dünya çapında göstermiştir.”
26 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, gece Taksim Bahçesi’nde Türkiye İş Bankası’nın 12. kuruluş yıldönümü nedeniyle düzenlenen ziyafeti şereflendirmesi.
26 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı’nda 3. Türk Dil Kurultayı’nın çalışmalarını izlemesi.
27 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı’nda 3. Türk Dil Kurultayı’nın çalışmalarını izlemesi.
28 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı’nda 3. Türk Dil Kurultayı’nın çalışmalarını izlemesi.
29 Ağustos 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı’nda 3. Türk Dil Kurultayı’nın çalışmalarını izlemesi.
1 Eylül 1936 – Atatürk, Devletçilik görüşünü açıkladı.
2 Eylül 1936 – Atatürk’ün, gece Beylerbeyi Sarayı’nda düzenlenen Balkan Festivali’ni şereflendirmesi.
2 Eylül 1936 – Atatürk’ün, Beylerbeyi Sarayı’ndaki Balkan Festivali’nde General Kâzım Dirik’e okuttuğu nottan: “…Beşeriyette saadet, işte böyle insanoğullarının birbirine yaklaşması, insanların birbirini sevmesi, hepsinin temiz his ve düşüncelerini birleştirmesiyle olacaktır. Bu geceki birleşik vaziyetimiz, bu insancıl idealin yüksek işaretidir, işte bunun için ev sahibi olarak bütün kıymetli misafirlerimize derin sevinçlerimi ifade ederim.”
2 Eylül 1936 – Atatürk’ün, Beylerbeyi Sarayı’ndaki Balkan Festivali’nde bir Türk çocuğuna yazdırıp okuttuğu nottan: “…Bir millet çok şeyde inkılâp yapabilir ve bunların hepsinde de başarı kazanabilir. Fakat musiki inkılâbıdır ki milletin yüksek gelişiminin belgesidir.” [Kocatürk]
2-3 Eylül 1936 – Cumhurbaşkanı Atatürk, İstanbul Beylerbeyi sarayında düzenlenen Balkan Festivalinde oyunları izledi.
4-6 Eylül 1936 – İngiltere Kralı VIII. Edward İstanbul’da Atatürk’ü ziyaret etti.
4 Eylül 1936 – İngiltere Kral’ı Edward VIII’in İstanbul’da Atatürk’ü ziyareti. Atatürk’ün, İstanbul’a gelen İngiliz Kralı VIII. Edward’ı Tophane rıhtımında karşılayışı.
4 Eylül 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı’nda İngiliz Kralı VIII. Edward’ı kabulü (Kabul ve görüşme esnasında İngiltere Büyükelçisi Percy Loraine de hazır bulunmuştur). [Kocatürk]
4 Eylül 1936 – Atatürk’ün Dolmabahçe’de İngiltere Kralı VIII. Edward şerefine yemek vermesi.
4 Eylül 1936 – Atatürk’ün, saat 18.30’da beraberinde İsmet İnönü, Tevfik Rüştü Araş, Londra Büyükelçisi Fethi Okyar ve Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri Cevat Açıkalın olmak üzeri İngiltere Kralı VIII. Edward’ın yatında verilen kokteyl’e gidişi.
4 Eylül 1936 – Atatürk, çiftliklerini Devlete, bir kısım gayrimenkullerinide Ankara Belediyesi’ne bağışladı.
5 Eylül 1936 – Atatürk’ün, Dolmabahçe Sarayı’nda bazı Türk Dil Kurumu üyeleriyle çalışma yapması.
6 Eylül 1936 – Atatürk’ün, İngiliz Kralı VIII. Edward’la beraber Ertuğrul yatından, Moda’da düzenlenen deniz yarışlarını izlemesi.
6 Eylül 1936 – Atatürk’ün, gece Sirkeci istasyonundan İngiliz Kralı VIII. Edward’ı uğurlaması.
7 Eylül 1936 – Atatürk’ün, Dolmabahçe Sarayı’nda Irak Dışişleri Bakanı Nuri Sait Paşa ve Irak Elçisi Naci Şevket’i kabulü.
7 Eylül 1936 – Atatürk’ün, İngiliz Kralı VIII. Edward’ın Türkiye topraklarından ayrılırken gönderdiği teşekkür telgrafına cevabı: “Majesteleri bütün kalpleri kendisine çekmiştir. Ben, şahsen bu cazibeyi bütün genişliği ile hissetmenin büyük zevkini duydum.” (Bu ziyaretten sonra, İngiliz Kralı Edward ABD’li Wallis Simpson ile evlenebilmek için tahttan çekilme kararı vermiştir ve böylece kendi isteğiyle tahtı bırakan ilk İngiliz hükümdarı olmuştur).
8 Eylül 1936 – Ankara ve İstanbul Radyo şirketleri devlet tarafından satın alındı.
8 Eylül 1936 – Atatürk’ün, gece Dolmabahçe Sarayı’ndan otomobille Florya’ya gelişi, geceyi Florya Köşkü’nde geçirişi.
9 Eylül 1936 – Atatürk’ün, Florya’da öğleden sonra denize girişi, daha sonra bürolarında çalışması.
11 Eylül 1936 – Atatürk’ün, günü Florya Köşkü’nde çalışmakla geçirmesi.
13 Eylül 1936 – Atatürk’ün, saat 16.30’da Florya’dan Dolmabahçe Sarayı’na gelerek Türk Dil Kurumu toplantısına başkanlık yapması, gece Florya’ya dönüşü.
14 Eylül 1936 – Milli Eğitim Bakanlığı, ilkokullarda okutulacak “alfabe” kitabını kabul etti. Alfabe’nin yazarları: Murat Özgün ve İlhan Gökçe.
15 Eylül 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Florya’dan Dolmabahçe Sarayı’na gelişi.
19 Eylül 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri otomobille Sarıyer’e kadar bir gezinti yapması.
20 Eylül 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Sakarya motoruyla Heybeliada’ya geçerek İsmet Paşa’nın köşküne gelişi, geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
22 Eylül 1936 – Atatürk’ün, akşam İsmet İnönü ile Haydarpaşa’ya gelerek onu Ankara’ya uğurlaması, Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
25 Eylül 1936 – Atatürk’ün, Uluslararası 6. İzmir Fuarı’nın kapanışı nedeniyle İzmir Belediye Başkanı Dr. Behçet Uz’un bağlılık telgrafına teşekkür cevabı.
25 Eylül 1936 – Kara Harp Okulu İstanbul’dan Ankara’ya şu anki binalarına taşındı.
27 Eylül 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri motorla Büyükada Yat Kulüp’e gelişi, geceyi burada geçirmesi.
28 Eylül 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Büyükada Yat Kulüp’ten araba ile Ruşen Eşref Ünaydın’ın evine gelişi, bir süre dinlendikten sonra, akşamüzeri Sakarya motoruyla Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
29 Eylül 1936 – Atatürk’ün, Dil Bayramı’nın 4. yıldönümü nedeniyle Türk Dil Kurumu tarafından çekilen saygı telgrafına cevabı: “…Türk Dil Kurumu’na bundan sonraki çalışmalarında da başarılar dilerim.”
1 Ekim 1936 – Türkiye’de Pazarlıksız Satış Kanunu uygulaması başladı.
6 Ekim 1936 – Atatürk’ün, akşam trenle İstanbul’dan Ankara’ya hareketi.
7 Ekim 1936 – Osmanlı devletinin son sadrazamı Tevfik Paşa İstanbul’da öldü.
7 Ekim 1936 – Atatürk’ün, İstanbul’dan Ankara’ya gelişi.
9 Ekim 1936 – Türkiye, Fransa’ya verdiği nota ile Suriye gibi “İskenderun Sancağına”da bağımsızlık verilmesini istedi (Fransa 10 Kasım 1936’da verdiği cevapla konuyu Milletler Cemiyeti’ne havaleyi teklif etti, Türkiye teklifi kabul etti.
10 Ekim 1936- Mustafa Kemal’in Hatay konusunda kaleme aldığı “Hatay Meselesi – Tarihten Bir yaprak; Bir Türk Camiasının Adı” yazısı, İsmail Müştek Mayokan imzasıyla Cumhuriyet gazetesinde yayınlandı.
12 Ekim 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Adalet Bakanı Şükrü Saraçoğlu ve Millî Eğitim Bakanı Saffet Arıkan’ı kabulü.
15 Ekim 1936 – Atatürk’ün, saat 18.30’da Başbakan İsmet İnönü’nün köşküne gidişi, bir süre kaldıktan sonra Çankaya’ya dönüşü, gece Bolu Milletvekili İsmail Hakkı Uzmay’ın evine gidişi, geç saatlerde Çankaya’ya dönüşü.
18 Ekim 1936 – Atatürk’ün, öğleden sonra Ankara Hipodromu’nda at yarışlarını izlemesi
18 Ekim 1936 – Yunan Başbakanı Meteksas Türkiye’yi ziyaret etti.
19 Ekim 1936 – Atatürk’ün, Türk Dil Kurumu’nu ziyareti ve ilgililerle dil işleri üzerinde görüşmesi.
20 Ekim 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Afganistan Savunma Bakanı Mareşal Mahmut Han’ı kabulü.
21 Ekim 1936 – Atatürk’ün, Genelkurmay Başkanlığı’nı ziyareti ve doğu seyahatinden dönmüş olan Fevzi Çakmak’la iki saat kadar görüşmesi.
26 Ekim 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri İsmet İnönü’nün köşküne gidişi, daha sonra otomobille Gazi Orman Çiftliği’ne kadar bir gezinti yaparak Çankaya’ya dönüşü.
26 Ekim 1936 – Kurtuluş Savaşı komutanlarından General Şükrü Naili Gökberk öldü.
27 Ekim 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri kız kardeşi Makbule Hanım’ın köşküne gidişi, akşam yemeğini burada yedikten sonra geç saatlerde Çankaya Köşkü’ne dönüşü.
28 Ekim 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Yugoslavya Başbakanı Stoyadinoviç’i kabulü.
29 Ekim 1936 – Atatürk’ün, Cumhuriyet’in 13. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde tebrikleri kabulü, daha sonra geçit törenini izlemesi.
29 Ekim 1936 – Atatürk’ün, gece Ankara Palas’ta, Halkevi’nde ve Orduevi’nde düzenlenen Cumhuriyet suarelerini şereflendirmesi.
29 Ekim 1936 – Atatürk’ün, Ankara Palas’ta düzenlenen suare esnasında Yugoslavya gazetecilerine Türk-Yugoslav ilişkileri üzerine demeci: “Gerçekleştirdiğimiz müşterek dostluk devam edecektir. Bu dostluğun devamına ve daima daha kuvvetlenmesine çalışacağım. Bu dostluk bütün barış dostları için bir işaret teşkil eder. Böyle bir dostluk ancak insanî ve kardeşçe hislerle yerleşir”
29 Ekim 1936 – Atatürk’ün, Ankara Palas’ta düzenlenen suarede yabancı misafirlerle sohbet esnasında söylediği bir söz: “Biz kimsenin düşmanı değiliz; yalnız insanlığın düşmanı olanların düşmanıyız!” [Kocatürk]
31 Ekim 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gelişi, akşam Çankaya’ya dönüşü.
1 Kasım 1936 – Atatürk’ün, Ankara Sergievi’nde açılan “Elişleri ve Küçük Sanatlar Sergisi”ni ziyareti.
1 Kasım 1936 – Ankara Devlet Konservatuvarı öğretime başladı.
1 Kasım 1936 – Atatürk Toprak Kanunu üzerindeki düşüncelerini açıkladı.
1 Kasım 1936 – ATATÜRK’ün Türkiye Büyük Millet Meclisinin beşinci dönem ikinci toplantı yılını açış konuşması: “… Cumhuriyet, yeni ve sağlam esaslarıyla Türk milletini emin ve sağlam bir gelecek yoluna koyduğu kadar, asıl fikirlerde ve ruhlarda yarattığı güvenlik itibariyle büsbütün yeni bir hayatın müjdecisi olmuştur…”
1 Kasım 1936 – Yazıhan – Hekimhan demiryolu hattı işletmeye açıldı.
2 Kasım 1936 – Ankara’da hıfzıssıhha okulu Dr. Refik Saydam’ın konuşması ile açıldı.
3 Kasım 1936 – Ankara’da Çubuk Barajı açıldı.
5 Kasım 1936 – Eski adı Mekteb-i Mülkiye olan Siyasal Bilgiler Okulu, İstanbul’dan Ankara’ya taşındı.
6 Kasım 1936 – İzmit’te ilk kağıt ve karton fabrikası açıldı. SEKA’nın çekirdeğini oluşturan İzmit Kağıt ve Karton Fabrikası hizmete girdi. Yılda 16 bin ton kağıt üretecek olan fabrikanın 3 milyon 300 bin liraya mal olduğu açıklandı. Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları adıyla İzmit’te kurulan fabrika, selüloz ve kağıt üretimi gerçekleştiriyor.
6 Kasım 1936 – İzmit birinci kağıt fabrikası hizmete açıldı, ikinci kağıt fabrikasının temeli atıldı. (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
8 Kasım 1936 – Ankara’da yapımı tamamlanan Çubuk Barajı hizmete girdi.
9 Kasım 1936 – Montreux (Montrö ) Boğazlar Sözleşmesi resmen yürürlüğe girdi. Montrö Sözleşmesi ile Boğazlar üzerindeki Türk egemenliği kesin olarak kabul edilmiştir. Türk boğazlarından geçiş rejimini ve boğazlar bölgesinin güvenliği işlerini düzenleyen bu sözleşme, 24 Temmuz 1923’de Lozan Antlaşması ile birlikte imzalanan Boğazlar Sözleşmesinin yerine geçmiştir.
10 Kasım 1936 – Atatürk’ün, kendisine saygılarını sunan Siyasal Bilgiler Okulu mensuplarına telgrafı: “Siyasal Bilgiler Okulu’nun bundan sonra da memleket için, verimi daima artan bir kültür ve bilim kaynağı olmakta devam edeceğine şüphem yoktur.”
10 Kasım 1936 – Dışişleri Bakanlığı’nın, Atatürk’ün doğum günüyle ilgili olarak, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği’ne yazısı: “İngiltere Maslahatgüzarı Mösyö Morgan, Bakanlığımıza müracaat ederek Cumhurbaşkanımızın doğum günü münasebetiyle İngiltere Kralı VIII. Edward tarafından hususî ve samimî bir tebrik telgrafı çekileceğini söylemiş ve Atatürk’ün doğum tarihinin bildirilmesini rica etmiştir. Durumu arz eder ve İngiltere Büyükelçiliği’nce istenilen bilgi uygun görüldüğü takdirde bildirilmesine müsaadelerinizi rica ederim.” (Yazıya verilen cevap için Bk. 12.11.1936). [Kocatürk]
12 Kasım 1936 – Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği’nin, Dışişleri Bakanlığı’nın 10.11.1936 tarihli yazısına cevabı: “Cumhurbaşkanı Atatürk’ün 19 Mayıs 1881 tarihinde doğmuş olduklarını arz ederim.”
18 Kasım 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Alman İktisat Bakanı Dr. Schacht’ı kabulü.
18 Kasım 1936 – Filyos-Çatalağzı demiryolu hattı işletmeye açıldı.
20 Kasım 1936 – Atatürk’ün, Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı’na yeniden seçilmesi nedeniyle Roosevelt’e tebrik telgrafı.
22 Kasım 1936 – Halit Ziya Uşaklıgil’in son anıları Saray ve Ötesi, Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilmeye başladı.
22 Kasım 1936 – Gazi’ye tireme ve ateşli hastalığı nedeniyle Dr. Refik Saydam ve Dr. Asım Arar zatürre teşhisi koydu. 5 gün yatak istirahati önerdi. (Atatürk’ün son 100 günü, Cevat Şenol)
23 Kasım 1936 – Atatürk’ün, gece Çankaya Köşkü’nde toplanan Bakanlar Kurulu’na başkanlık yapması.
23 Kasım 1936 – İstanbul’da tramvay ücretlerine on paralık zam yapılması üzerine, Hüseyin Cahit Yalçın, İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ’ı mahkemeye verdi.
27 Kasım 1936 – Hatay meselesinin Milletler Cemiyeti’ne götürülmesi TBMM’de kabul edildi.
27 Kasım 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da İngiltere Büyükelçisi Percy Loraine ve İran Büyükelçisi Halil Fahimi’yi kabulü.
28 Kasım 1936 – Ereğli Kömür Şirketi’nin Hükümetçe satın alınma sözleşmesi imzalandı.
29 Kasım 1936 – Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Devrim Tarihi dersleri başladı.
4/5 Aralık 1936 – Gece Atatürk’ün manevi kızı Afet İnan’a yazdığı mektuptan bir cümle: “… Mu ve May, yani Uygur Türk alfabesinin bütün medeni dünyada ilk alfabe olduğunu görmekle…”
5 Aralık 1936 – Atatürk’ün, gece Ankara Palas’ta “Çocuk Esirgeme Kurumu”nun balosunu şereflendirmesi. (30 Haziran 1921 – Mustafa Kemal’in öncülüğünde “Çocuk Esirgeme Kurumu” kuruldu.)
6 Aralık 1936 – Atatürk, Seyhan nehrinin taşması sonucu Adana ve çevresinde meydana gelen felaket nedeniyle maaşından 10.000 lira yardımda bulundu. (Akl-ı Kemal, c.3, Sinan Meydan)
8 Aralık 1936 – Atatürk’ün, Balıkçılar Kongresi adına Ekonomi Bakanı Celâl Bayar’ın gönderdiği saygı ve bağlılık telgrafına teşekkürü: “Ekonomi hayatımızda yeni bir atılım oluşturan deniz ürünlerimizin işletilmesini incelemek üzere toplanan Kongre’de bana gösterilen yüksek hislerden duygulandım. Teşekkür ve başarılar dilerim.”
8 Aralık 1936 – Atatürk’ün, Adana ve çevresindeki su baskını sebebiyle zarar gören vatandaşlara yardım için Kızılay’a 10 bin lira bağışta bulunması.
8 Aralık 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri kız kardeşi Makbule Hanım’ın kaldığı köşke gelişi, akşam yemeğini burada yemesi.
10 Aralık 1936 – Atatürk’ün, akşam Ankara Palasla Fransız Büyükelçisi Henri Ponsot ile Hatay davasıyla ilgili görüşmesi.
14 Aralık 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Türk Hava Kurumu Başkanı Fuat Bulca’nın evine uğrayışı, bir süre dinlendikten sonra Ankara Halkevi’ndeki müsamereyi şereflendirmesi.
14 Aralık 1936 – Milletler cemiyeti İskenderun Sancağı konusunu görüşmeye başladı. 27 Ocak 1937’de sancak için bir statü belirlendi. Buna göre İskenderun Sancağı, içişlerinde bağımsız, dışişlerinde Suriye’ye bağlı ayrı bir varlık olacaktı. Burası Milletler Cemiyeti gözetiminde olacak, gözetim görevi Fransa tarafından yürütülecekti. Fransa ve Türkiye anlaşacak, sancağın toprak bütünlüğü garanti edilecekti.
15 Aralık 1936 – Ankara’da 19 Mayıs Stadyumu Başbakan İsmet İnönü’nün söylevi ile açıldı.
16 Aralık 1936 – Celal Bayar’ın Mustafa Kemal’e doğu raporu.
18 Aralık 1936 – Atatürk’ün, tahta çıkışı nedeniyle İngiltere Kralı VI. George’a tebrik telgrafı.
23 Aralık 1936 – Atatürk’ün, Başbakan İsmet İnönü ile beraber Genelkurmay Başkanlığı’nı ziyareti ve Fevzi Çakmakla görüşmesi.
24 Aralık 1936 – Atatürk’ün, akşamüzeri Gazi Orman Çiftliği eski Müdürü Kastamonu Milletvekili Tahsin Coşkan’ın, çiftlik içindeki evine gidişi, daha sonra İsmet İnönü’nün köşküne uğrayarak akşam Çankaya’ya dönüşü.
25 Aralık 1936 – Şark Demiryolları hükümet tarafından satın alındı.
25 Aralık 1936 – Atatürk’ün, Gaziantep’in 15. kurtuluş yıldönümü nedeniyle Gazianteplilere telgrafı: “…Türküm diyen her şehir, her kasaba ve en küçük Türk köyü, Gazianteplileri kahramanlık misali olarak alabilir! En eski çağlardan beri tarihî Türk yurtlarında, Türklüğün yüksek varlığını kahramanlıkla tespit etmiş olanlarla, şahsen beraber olduğumu ifade etmekten duyduğum zevk ve mutluluk yücedir.”
27 Aralık 1936 – İstiklal Marşı’nın güftesini yazan şair Mehmet Akif Ersoy İstanbul’da öldü.
29 Aralık 1936 – Atatürk’ün, Çankaya’da Romanya Elçisi Alexandre Telemaque’ın güven mektubunu kabulü.
30 Aralık 1936 – Atatürk’ün, trenle Ankara’dan İstanbul’a hareketi.
31 Aralık 1936 – Atatürk’ün, Ankara’dan İstanbul’a gelişi ve Dolmabahçe Sarayı’na geçişi.
31 Aralık 1936 – Atatürk’ün, gece Park Otel’e gidişi, geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
Bu memleket tarihte Türk’tü, şimdi de Türk’tür ve ebediyen Türk olarak yaşayacaktır. (1923, Adana) Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK
Not: Lütfen varsa hata ve noksanları yorum yaparak bildiriniz.
Sayfayı yazdırın
