1929 : MİLLET MEKTEPLERİ.
1 Ocak 1929 – Anadolu demiryolu hattı ile Haydarpaşa Limanı millileştirildi.
1 Ocak 1929 – Yeni harfleri ve bu harflerle yazıyı halka öğretmek üzere Millet Mekteplerinin açılması.
3 Ocak 1929 – Türkiye’nin posta telgraf ve telefon genel müdürü, merkezi İsviçre’nin Bern şahrinde bulunan Uluslararası Posta, Telgraf ve Telefon Teşkilatı’na bir mektup yazarak bundan sonra “Constantinople” yerine “İstanbul” adının kullanılması gerektiğini resmen bildirmiştir.”
4 Ocak 1929 – Türkiye-Uruguay dostluk antlaşması imzalandı.
9 Ocak 1929 – Milli müzeler müdürü Halil Ethem Eldem, Topkapı sarayının düzenlenmesi sırasında 1513 tarihli Piri Reis adlı eski bir denizciye ait harita buldu. Deri üzerine yapılmış harita renkli resimlerle de süslüydü. Atatürk derhal haritanın çoğaltılmasını ve dünya merkezlerine duyurulmasını emretti. (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
11 Ocak 1929 – Arap harfleriyle yazılmış eserleri çevirmek amacıyla Dil Encümeni’ne dahil bir komisyon kuruldu.
17 Ocak 1929 – Atatürk, manevi kızı Nebile (İrdelp) hanımın Ankara Palas’ta düzenlenen düğününe katıldı. (1927 yılının Temmuz ayında üç kız öğrenci, İstanbul Çapa Öğretmen Okulu’ndan Dolmabahçe Sarayı’na getirilmişti. Bunların içinde Nebile de vardı. Atatürk’ün manevi kızı Nebile, öğrenimine devam etmesi için Ankara’ya getirildi. Viyana Büyükelçiliği Başkatibi Tahsin Bey ile evlendi. Düğünü 17 ocak 1929’da Ankara Palas’ta yapıldı.)
17 Ocak 1929 – Atatürk’ün manevi kızı Nebile’nin Viyana Büyükelçiliği Başkatibi Tahsin bey (Baç) ile düğünü Ankara palas otelinde yapıldı. Törene Atatürk’te katıldı. Nebile hanım eşiyle Paris’e yerleşti ama evliliği yürümedi. İkinci evliliği Brüksel Büyükelçilik görevlisi Kamil Bey’in oğluylaydı. O evlilikte yürümedi. Menenjit hastalığı nedeniyle kör olmuştu. Makbule’yle anlaşamazdı. (Benim Ailem, Yrd. Doç. Dr. Ali Güler)
19 Ocak 1929 – TBMM, Türkiye’nin Kellog Paktı’na katılmasını onayladı. (Kellog paktı 28 Ağustos 1928’de Paris’te ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Belçika, Polonya, Çekoslavakya ve Japonya tarafından kurulmuştu. Paktın amacı ‘savaşın, ulusal siyasetin aracı olarak kullanılmaması’ ilkesiydi.)
30 Ocak 1929 – Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti’nin kurulması.
7 Şubat 1929 – Hilal-i Ahmer (Kızılay) günü ilk kez kutlandı. Hilaliahmer’ (Kızılay) günü Türkiye’de ilk defa kutlandı.
12 Şubat 1929 – Stalin tarafından sürgün edilen eski savaş komiseri Troçki, ‘İliç’ adlı bir şileple İstanbul’a geldi.
17 Şubat 1929 İsmet (İnönü) Paşa “İlmi Istılahlar Encümeni”nde öz Türkçe bir konuşma yaptı.
18 Şubat 1929 – Darülfunun’da hocalar Köprülüzade Fuat Bey başkanlığında toplanarak bilimsel terimleri Türkçeleştirme çalışmalarına başladı.
28 Şubat 1929 – Atatürk’ün, Türk alfabesinin sadeleştirilmesi nedeniyle tebrik telgrafı gönderen “İngiliz Heceyi Sadeleştirme Cemiyeti”ne cevabı: “…İnsanlar arasında kolay ve hevesli okumak vasıtasının temin edilmesi, hem millî gelişmeye hem de milletler arasında anlaşmaya çok hizmet eder.”
3 Mart 1929 – Diyanet İşleri Başkanlığının kurulması. (429 sayılı kanunla dini müesseselerin, camilerin, mescitlerin yönetiminin tekelde toplanması, müftü, vaiz, imam-hatip, müezzin-kayyumların tayin ve azillerinin de yine tek bir kurum tarafından gerçekleştirilmesi amacıyla kurulmuştur.)
4 Mart 1929 – Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.
6 Mart 1929 – Türkiye ve Bulgaristan arasında ‘tarafsızlık, uzlaşma, adalet ve hakem anlaşması’ imzalandı.
4 Nisan 1929 – Yargılama sisteminde önemli değişiklikler getiren Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu TBMM’de kabul edildi.
4 Nisan 1929 – İstanbul’da Darülfünun öğrencilerinin yaptığı toplantıda gençlik yerli malı kullanmaya çağrıldı.
4 Nisan 1929 – Yerli malları haftası ilk kez kutlandı.
9 Nisan 1929 TBMM’de “Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu” kabul edildi.
12 Nisan 1929 – Yeni milli eğitim bakanı eğitimimin amacını belirtti; “Türkiye Cumhuriyeti eğitiminin amacı, milli eğitim ve öğretimdeki amacı, bilinçli Cumhuriyetçi, bilinçli demokrat ev bilinçli Laik vatandaşlar yetiştirmektir.” (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
12 Nisan 1929 – Cumhurbaşkanı genel sekreteri M. Tevfik Bıyıklıoğlu imzasıyla Paris Büyükelçisi Fethi Okyar’a çekilen telgraf ; “Reisicumhur hazretleri Fransız hukuk fakültelerinde okutulan derslere ait kitaplarla, en kapsamlı ve geniş genel tarih kitaplarından rica etmektedir.”
15 Nisan 1929 – Birçok şehirde Yunus Emre’yi anma törenleri yapıldı.
19 Nisan 1929 – Atatürk’ün, Çankaya’da İngiltere’nin eski Mısır Fevkalâde Komiseri Lord Lloyd’u kabulü.
23 Nisan 1929 – İlk kez Çocuk bayramı ve çocuk haftası kutlandı.
23 Nisan 1929 – Atatürk 23 Nisan Hâkimiyeti Milliye (Millî Egemenlik) Bayramı Kutlamalarında Çankaya İlk Mektebi (İlkokulu)’ni Ziyareti
23 Nisan 1929 – Atatürk’ün, öğleden sonra Ankara Palas’ta düzenlenen “Çocuk Balosu”nu şereflendirmesi.
24 Nisan 1929 İcra ve İflas Kanunu kabul edildi.
6 Mayıs 1929 – Atatürk, Marmara köşkünde (Ankara) dinlendi.
13 Mayıs 1929 TBMM’de “Ticaret Kanunu” kabul edildi.
16 Mayıs 1929 – Türkiye’de ilk mason locası (Maşrak-ı Azam’ı), 16 Mayıs 1929 tarihinde Cemiyetler kanununa uygun olarak bir yardım cemiyeti şeklinde örgütlendi ve örgütlenmesi ‘Türk Yükseltme Cemiyeti’nin kuruluşuyla tamamlandı. (1924 – 1935 yılları arası toplam 24 loca berat aldı.) (1932 yılında bu cemiyet adını “Türkiye Yüksek Masonluk cemiyeti” olarak değiştirdi. (Panzehir, Sinan Meydan)
25 Mayıs 1929 – İstanbul’da 4. Beynelmilel Ajanslar Kongresi toplandı.
30 Mayıs 1929 – TBMM’de yapılan görüşmeler sonunda eski Bahriye Vekili Mahmut Muhtar Paşa’nın, Seyrisefain İdaresi için vapur alımında yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle Divan-ı Ali’ye sevkedilmesi kararlaştırıldı.
30 Mayıs 1929 – Atatürk’ün, 28.5.1929 günü İstanbul’da toplanan “4. Uluslararası Ajanslar Kongresi”nin saygı telgrafına cevabı: “Hakkımda gösterilen samimî duygulara teşekkür eder, başarılar dilerim.”
1 Haziran 1929 Türk harfleri devlet işlerinde zorunlu olarak kullanılmaya başlandı. 1 Kasım 1928’de 1353 sayılı yasa ile Latin harflerine geçiş kanunlaşmıştı. Buna göre harf değişimleri en geç bu tarihe kadar bitirilecekti. (Türkiye üzerine notlar, Metin Aydoğan)
2 Haziran 1929 – Muş ili kuruldu.
2 Haziran 1929 – Yol ve köprüler yapımına ilişkin kanun TBMM’de kabul edildi.
5 Haziran 1929 – Tarım Kredi Kooperatifleri Yasası çıkarıldı.
7 Haziran 1929 – Vatikan bağımsız devlet oldu.
8 Haziran 1929 – Anadolu’daki topraksız köylülere devlet tarafından toprak verilmesine ilişkin kanun kabul edildi.
8 Haziran 1929 – Sanayi Koruma Kanunu kabul edildi.
8 Haziran 1929 – Milli sanayi teşvik kanunu çıkarıldı.
10 Haziran 1929 – TBMM’de “Yol ve Köprü Yapımına Dair Kanun” kabul edildi.
11 Haziran 1929 – Türkiye-Romanya Ticaret ve Seyrüsefer Antlaşması imzalandı.
11 Haziran 1929 – İstanbul’da hayat pahalılığı 1914’ten 1929’a 16 kat arttı.
11 Haziran 1929 – Atatürk’ün, Basın Cemiyeti Genel Kurulu’nun saygı telgrafına cevabı: “Genel Kurul toplantısı münasebetiyle hakkımda gösterilen hislere teşekkür ederim.”
11 Haziran 1929 – 1505 sayılı kanunla doğu illerinden hükümete “arazi istimlak hakkı” tanındı. (1515 sayılı kanunla da geniş uygulama hakkı ve yetkisi verildi.) (Cumhuriyet tarihi yalanları, Sinan Meydan)
29 Haziran 1929 – Atatürk’ün, Avrupa’da tedavi görmekte olan Sabiha (Gökçen) Hanım’a mektubu: “Sanatoryum’dan gönderdiğin mektubu da aldım. Oradaki hayat ve bakımdan hoşnut olduğundan ve doktorların dediklerini çok itina ile takip ettiğinden pek memnun oldum. Aldığımız raporlardan anladığımıza göre esasen hastalığın o kadar mühim değildir. Sıhhat ve rahatına, bildirdiğin gibi itinada devam edersen az zamanda tamamiyle iyileşeceğin şüphesizdir. ..Gözlerinden öperim.” [Kocatürk]
1 Temmuz 1929 – İstanbul-Ankara telefon hattı hizmete girdi. Ankara ile İstanbul arasında ilk telefon bağlantısı kuruldu.
4 Temmuz 1929 – Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Orman Çiftliği’nde.
5 Temmuz 1929 – Mersin-Adana Demiryolu (67 kilometre) devletleştirildi.
10 Temmuz 1929 – Ta Hronika gazetesi sorumlu yazı işleri müdürü Madam Mihailidi “Türklüğe hakaret” iddiasıyla 3 yıl hapse mahkûm oldu.
14 Temmuz 1929 – Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Orman Çiftliği’nde.
15 Temmuz 1929 – Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği kuruldu. Birlik Cumhuriyet döneminde kurulan ilk sanatçı topluluğudur.
16 Temmuz 1929 – Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Çankaya Köşkü’nde, kütüphanesinde çalıştı.
17 Temmuz 1929 – Hükümeti devirme iddiasıyla yargılanan komünistlerin davası sonuçlandı: Dr. Hikmet (Kıvılcımlı), Hüsamettin (Özdoğu) ve Laz İsmail beyler 4’er yıl 6’şar ay hapse mahkum edildi.
18 Temmuz 1929 – Atatürk’ün, gece yarısından sonra Ankara’nın Tahtakale bölgesinde çıkan yangın yerine gelişi ve alınan önlemleri denetlemesi.
24 Temmuz 1929 – Atatürk’ün, Lozan Antlaşması’nın 6. yıldönümü nedeniyle İsmet (İnönü) Paşa’ya telgrafı: “Devlet ve milletin bağımsızlığını bütün cihana pek parlak şekilde tanıtan Lozan Barış Antlaşması’nın yıldönümünde, barış yolundaki uğraşı ve çalışmalarınızı takdirde anmak benim için bir zevktir.”
28 Temmuz 1929 – 48 ülke, savaş esirlerine ilişkin Cenevre Konvansiyonu imzalandı.
30 Temmuz 1929 – Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’e suikast girişimi iddiasıyla yargılanan Kadriye Hanım ve arkadaşları beraat ettiler.
3 Ağustos 1929 – Mekke’de Suudi Arabistan Emirliği ile Türkiye arasında bir dostluk anlaşması imzalandı. (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
5 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, Ankara’da toplanan Türkçe öğretmenlerinin saygı ve bağlılık duygularını ileten Millî Eğitim Bakanı Cemal Hüsnü (Taray)’ın telgrafına cevabı: “Türkçe öğretmenlerine pek yüksek ve vatanî vazifelerinde başarı temenni ederim”
5 Ağustos 1929 – Gazi Mustafa Kemal trenle Ankara’dan İstanbul’a doğru yola çıktı.
5/6 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, Eskişehir’den geçerken istasyonda Sakarya gazetesi başmuharririne demeci: “Türk milletinin toplumsal düzenini bozmaya yönelik didinmeler, boğulmaya mahkûmdur. Türk milleti, kendinin ve memleketinin yüksek menfaatleri aleyhine çalışmak isteyen karıştırıcı, sefil, vatansız ve milliyetsiz beyinsizlerin saçmalamalarındaki gizli ve kirli emelleri anlayamayacak ve onlara hoşgörü ile davranacak bir topluluk değildir. O. şimdiye kadar olduğu gibi doğru yolu görür. Onu yolundan saptırmak isteyenler ezilmeye, kahredilmeye mahkûmdur. Bunda köylü, işçi ve bilhassa kahraman ordumuz candan beraberdir. Bundan kimsenin şüphesi olmasın!”
6 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, trenle (TBMM Başkanı Kazım Özalp ve Başbakan İsmet İnönü ile birlikte.) Ankara’dan İstanbul’a gelişi.
9 Ağustos 1929 – Atatürk, Ali Fethi Okyar ile birlikte Ankara Türk Ocağında.
9 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, akşam Fethi (Okyar) Bey’in Büyükdere’deki yalısında kendisini görmeye gelen İstanbullulara seslenişi: “…Beni görmek demek, mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu kâfidir! Benim kuvvetim, benim size olan sevgim ve sizin bana olan sevginizdir. Bu millet, bu memleket yeni rejim üzerinde dünyanın en makbul bir varlığı olacaktır. Ben bunu kendi gözlerimle görmeden ölmeyeceğim!”
10 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, İstanbul’dan Ertuğrul yatı ile İmralı adasına gelişi (Ada önlerinde 2 saat kadar kalmış, adaya çıkmamıştır). [Kocatürk]
10 Ağustos 1929 – Atatürk yatla milletvekili Tahsin Uzer’in Büyükdere’deki yalısına gitti.
15 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, Avrupa’da tedavi görmekte olan Sabiha (Gökçen) Hanım’a mektubu: “Kızım Sabiha’ya, sağlığınız hakkındaki son mektubuna memnun oldum. Semmering’den de istifade etmeni temenni ederim. Gözlerinden öperim.”
16 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, akşam Dolmabahçe Sarayı’nda, Ferit İbrahim Bey tarafından Gazi Orman Çiftliği’nde çekilen filmi seyretmesi.
19 Ağustos 1929 – İstanbul’da doktorlar, kafeslerin kaldırılmasını istediler.
21 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, Ertuğrul yatı ile İstanbul’da Yalova’ya gidişi, buradan Bursa’ya geçişi.
21 Ağustos 1929 – Yalova köşkünün yapımına başlandı.
22 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, Bursa’dan hareketle Yalova’ya gelişi, akşam İstanbul’a dönüşü.
24 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, Ertuğrul yatı ile İstanbul’dan tekrar Yalova’ya gelişi.
25 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, Yalova’dan İstanbul’a dönüşü.
28 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, akşama doğru Ertuğrul yatı ile İstanbul’dan Yalova’ya gidişi.
28 Ağustos 1929 – Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa’nın 30 Ağustos Zaferi’nin 7. yıldönümü nedeniyle Atatürk’e tebrik telgrafı: “Yüksek dehalarının ve mucizeler yaratan isabetli ve kudretli irade ve idarelerinin yadigârı olan Zafer Bayramı’nı, bütün silâh arkadaşlarım adına tebrik eder, Cumhuriyet ordusunun sonsuz bağlılık ve saygılarını arz ederim.”
28 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, Yalova’dan Ertuğrul yatı ile İstanbul’a dönüşü.
30 Ağustos 1929 – Temeli 30 Ağustos 1924 günü atılan Dumlupınar’daki Meçhul Asker Anıtı’nın, törenle açılışı.
31 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, 30 Ağustos Zaferi’nin 7. yıldönümü nedeniyle Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa’nın tebrik telgrafına cevabı: “…Bu büyük günde kudretli ordumuzun subaylarına ve asker arkadaşlarıma hürmet ve sevgilerimin ulaştırılmasına aracılığınızı rica ederim.”
31 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, Avrupa’da tedavi görmekte olan Sabiha (Gökçen) Hanım’a mektubu: “Semmering’ten gönderdiğin mektubu aldım. Tamamen iyileştiğine memnun oldum. ..Gözlerinden öperim kızım.”
31 Ağustos 1929 – Atatürk’ün, gece yatla Kadıköy ve Fenerbahçe sahillerinde ve Boğaziçi’nde bir gezinti yapması.
1 Eylül 1929 – Okullarda Arapça ve Farsça dersler kaldırıldı. Okullarda Arapça ve Farsça dersleri Maarif Vekaleti tarafından kaldırıldı.
2 Eylül 1929 – Türkiye’de ilk kez Güzellik Kraliçesi seçildi. (Kraliçe Feriha Tevfik) Cumhuriyet gazetesi tarafından düzenlenen Güzellik Yarışması’nda Feriha Tevfik Hanını Türkiye Güzeli seçildi.
3 Eylül 1929 – Atatürk’ün, Ertuğrul yatı ile Dolmabahçe’den Yalova’ya geçişi, gece Yalova’dan İstanbul’a dönüşü.
3 Eylül 1929 – 125 genç kızın katıldığı ilk güzellik yarışmasını, Balıkhane nazırlarından Mehmet Tevfik Bey’in torunu Feriha Tevfik Hanım kazandı. (İlk Türkiye güzelimiz oldu.)(Yarışma Cumhuriyet gazetesince tertip edilmişti, mayolu değil kıyafetliydi. Irk, din ve mezhep farkı aranmadan tüm namuslu kızlara açık olarak düzenlendi. (Bar kadın ve kızları (!) katılamayacaktı.) (Yarışmayı sonraki yıllarda; Mübeccel Namık (1930), Naşide Saffet Esen (1931), Keriman Halis (1932), Nazire Hanım (1933) kazanmıştır.) 1933 yılında seçmelere hile karıştırıldığı iddiası üzerine yarışmalara son verildi ve 1950 yılına kadar da düzenlenmedi. 1950 yılında Demokrat parti zamanında güzellik yarışmaları yeniden başladı ve bu kez kızlar mayolu olarak yarıştı.) (Panzehir, Sinan Meydan)
4 Eylül 1929 – Atatürk’ün, Söğütlü yatı ile Boğaziçi’nde bir gezinti yapması.
6 Eylül 1929 – Atatürk’ün, akşam Sakarya motoru ile Boğaziçi’nde bir deniz gezintisi yapması.
7 Eylül 1929 – Atatürk’ün, Ayasofya Camii ve Topkapı Sarayı’nda incelemelerde bulunması, daha sonra Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
7 Eylül 1929 – Atatürk’ün Ayasofya cami bakım çalışmalarını 11.00’de ziyareti. (Panzehir, Sinan Meydan)
9 Eylül 1929 – Fevzi Paşa-Gölbaşı Demiryolu açıldı.
11 Eylül 1929 – Atatürk’ün, akşamüzeri otomobille Taksim ve Şişli taraflarında bir gezinti yapması.
12 Eylül 1929 – Atatürk’ün, İstanbul’dan Ertuğrul yatı ile Yalova’ya gidişi.
12 Eylül 1929 – 21 Ağustos 1929 tarihinde yapımına başlanan Yalova köşkü, 12 Eylül 1929’da tamamlandı. (Köşk çınar ağacına verdiği zarar yüzünden 8 Ağustos 1930 saat 15.00’de yürütülerek 3 günde doğuya doğru 5 metre kaydırılmış ve çınarın dalları kurtarılmıştır. ) (Akl-ı Kemal, c.1, Sinan Meydan)
12, 13 Eylül 1929 – Atatürk’ün. Yalova’da Baltacı Çiftliği’nde.
15 Eylül 1929 – Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği’nin ilk sergisi Ankara’da açıldı.
15 Eylül 1929 – Atatürk, genel sekreteri M. Tevfik Bıyıkoğlu aracılığı ile, Paris büyükelçisi Fethi Bey’den Sümerlerin geliş yeri ve medeniyeti hakkında en son tetkikleri kapsayan eserlerin gönderilmesini istedi.
16 Eylül 1929 – Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Yalova’da, okumak isteyen sığırtmaç Mustafa ile.
17 Eylül 1929 – Atatürk’ün, Ankara’da toplanan III. Millî Türk Tıp Kongresi’nin saygılarını ileten Sağlık Bakanı Refik (Saydam)’m telgrafına cevabı: “Kongrenin muhterem üyelerine teşekkürlerimin ulaştırılmasına aracılığınızı rica eder, Kongreye takdire değer çalışmalarında başarılar dilerim.”
18 Eylül 1929 – Atatürk’ün, gece Ertuğrul yatı ile Yalova’dan İstanbul’a dönüşü.
21 Eylül 1929 – Atatürk’ün, Şişli Çocuk Hastanesi’ne giderek tedavi görmekte olan küçük çoban Sığırtmaç Mustafa’yı ziyareti.
22 Eylül 1929 – Atatürk’ün, küçük çoban Sığırtmaç Mustafa’yı Şişli Çocuk Hastanesi’nde tekrar ziyaret ederek tedavisi hakkında bilgi alması.
30 Eylül 1929 – Atatürk’ün, İstanbul’dan Ankara’ya hareketi.
1 Ekim 1929 – Atatürk’ün, İstanbul’dan Ankara’ya dönüşü.
1 Ekim 1929 – Yerli sanayi ve ticareti koruyan yeni gümrük tarifeleri yürürlüğe girdi.
6-10 Ekim 1929 – Atina’da ‘Dünya Barış Konferansı’ düzenlendi. (Burada bir Balkan birliğinin kurulması düşüncesi ortaya atıldı.)
11 Ekim 1929 – Yavuz Savaş Gemisi’nin onarımı bitti; gemi Türk Deniz Kuvvetleri’ne teslim edildi.
14 Ekim 1929 – Atatürk’ün, Ankara’ya gelen İngiltere Akdeniz Filosu Başkomutanı Amiral Frederick Field’i kabulü.
22 Ekim 1929 – Atatürk’ün, Ankara’da Türkiye İş Bankası’nı ziyareti ve binayı gezişi.
24 Ekim 1929 – ABD’de borsa dibe vurdu. Bugün tarihe “kara gün” olarak geçecekti.
24 Ekim 1929 – Atatürk’ün. Ankara’da Hâkimiyet-i Milliye gazetesi yönetim yeri ile Anadolu Ajansı’nı ziyareti.
29 Ekim 1929 – Atatürk’ün, Cumhuriyetin 6. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kutlamaları kabul ettikten sonra geçit törenini izlemesi.
29 Ekim 1929 – Atatürk, Ankara Palas’ta düzenlenen kostümlü Cumhuriyet balosuna teşrif etti.
29 Ekim 1929 – Amasya’da Atatürk heykelinin açılışı.
1 Kasım 1929 – Mustafa Kemal’in Türkiye Büyük Millet Meclisinin üçüncü dönem üçüncü toplantı yılını açış konuşması: “… Meclisimizin en büyük eseri olan Türk harfleri, memleketin umumi hayatına tamamen tatbik olunmuştur. İlk müşkülat, milletin ülkü kuvveti ve uygarlığa olan sevgisi sayesinde kolaylıkla yenilmiştir…”
7 Kasım 1929 – Atatürk’ün, Ankara’da İtalya eski Maliye Nazırı Kont Volpi’yi kabulü.
12 Kasım 1929 – Yeni harflerle basılan ilk Türk posta pulları kullanıma girdi.
24 Kasım 1929 – Atatürk’ün, Milli Savunma Bakanlığını ziyareti.
24 Kasım 1929 – Atatürk, Türk Ocağı Başkanı Hamdullah Suphi Tanrıöver ile birlikte Ankara Türk Ocağı binasının devam eden inşaatında incelemelerde bulundu.
25 Kasım 1929 – İstanbul’a gelen Alman biyografi yazarı Emil Ludwig’in demeci: “Ben öteden beri büyük simaları tetkik ile meşgulüm. Avrupa’m büyük devlet adamları ile görüştüm. Onların karakterleri ve görüşlerini öğrendim. Büyük Gazi de meydana getirdiği büyük eserlerle kendisinden çok söz ettirmiş bir şahsiyettir. Bu sebeple özellikle Gazi ile görüşmek isterim. Bu amaçla Ankara’ya gideceğim.” [Kocatürk]
26 Kasım 1929 – Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında Geçici Ticaret Antlaşması imzalandı.
29 Kasım 1929 – Tekirdağ’da Atatürk Anıtı açıldı.
30 Kasım 1929 – Gazi Mustafa Kemal, Alman tarihçi Emil Ludwig’i Çankaya’da kabul etti.
30 Kasım 1929 – Atatürk’ün, Çankaya’da Emil Ludwig’i kabulü ve görüşmesi: “…Kapıda duran nöbetçi bile benden korkmaz; isterseniz kendisinden sorunuz. Korku üzerine egemenlik kurulamaz. Toplara dayalı egemenlik yaşamaz! Böyle bir egemenlik ve hatta diktatörlük, ancak ihtilâl halinde geçici bir zaman için gerekir.”
30 Kasım 1929 – Atatürk’ün, Çankaya’da Yunan Elçisi Polychronadis’in güven mektubun kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
1 Aralık 1929 – Alman biyografi yazarı Emil Ludwig’in Ankara’dan ayrılırken gazetecilere demeci: “Gazi Hazretleri ile görüşmem o kadar kıymetlidir ki, bunu bir iki kelime ile sınırlamak imkânı yoktur. Bütün dünya Gazi Hazretleri’nin yalnız faaliyetini bilirler. Fakat, ben kendileri ile görüşürken dünyanın meçhulü olan diğer bir meziyetini keşfettim. Gazi Hazretleri eylem adamı oldukları kadar da bir düşünürdürler.”
4 Aralık 1929 – Hükümet, Türk parasının değerini yükseltme amacıyla bazı tedbirlerle birlikte her yerde vatandaşların özellikle yerli malı kullanmasını öngören bir kararname yayınladı.
4 Aralık 1929 – Atatürk’ün, Kayseri-Sivas hattında Gemerek istasyonunun açılışı nedeniyle kendisine saygı telgrafı çeken halka memnuniyetini ve selâmlarını bildirmesi.
7 Aralık 1929 – Atatürk’ün, Yalova’ya gitmek üzere Ankara’dan Derince’ye hareketi.
8 Aralık 1929 – Atatürk’ün, Ankara’dan Yalova’ya gelişi.
9 Aralık 1929 – Türkiye-İtalya Tahkimnamesi imzalandı.
12 Aralık 1929 – Başbakan İsmet Paşa, “Başlıca hedefimiz milli paramızı kıymetlendirerek altına bağlamaktır” dedi.
13 Aralık 1929 – Atatürk’ün, Başbakan İsmet (İnönü) Paşa’ya telgrafı: “Millï paramızın kıymetini koruma yolunda hükûmetin aldığı önlemlerin iyi sonuçlar vermekte olmasından memnunum. Büyük Millet Meclisi’nin bu vesile ile de beliren itimadı ve bütün milletin fiilî tasvibi, iktisat mücadelemizde başarınız için pek kıymetli bir teşviktir.”
15 Aralık 1929 – Atatürk’ün, Yalova’dan Marmara vapuru ile Derince’ye gelişi, buradan trenle Ankara’ya hareketi.
16 Aralık 1929 – Atatürk’ün, Yalova’dan Ankara’ya dönüşü.
16 Aralık 1929 – Atatürk’ün, Çankaya’da Sovyet Hariciye Komiser Vekili Karahan’ı kabulü (Karahan, bir ziyaret esnasında Moskova’dan beraberinde getirdiği Semerkant’ta Timur’un türbesini konu alan yağlıboya bir tabloyu Atatürk’e armağan etmiştir).
17 Aralık 1929 – Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu.
17 Aralık 1929 – Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında daha önce imzalanmış olan Karşılıklı Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması’nın uzatılması için hazırlanan protokol, Ankara’da Sovyetler adına Karahan ile Türkiye Cumhuriyet adına Tevfik Rüştü Bey (Araş) arasında imzalandı.
18 Aralık 1929 – Atatürk Ankara’da kendi himayesinde TBMM Başkanı Kazım Özalp başkanlığında ve ekonomi bakanı Rahmi Bey’in genel müdürlüğünde bir “Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti” kurdurttu. (Cemiyet 1932 sonuna dek illerde ve ilçelerde 250 şube açtı.) (Akl-ı Kemal, c.3, Sinan Meydan)
18 Aralık 1929 – Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu. Cemiyetin başkanlığına Meclis Başkanı Kâzım Paşa getirildi.
20 Aralık 1929 – Atatürk, Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak Paşa’nın kızının Ankara’daki nişan törenine katıldı.
25 Aralık 1929 – Çıkartılan kararname ile “Türk köylüsüne işleyebileceği kadar toprak dağıtılması” kabul edilmiştir. (Akl-ı Kemal c.2, Sinan Meydan)
28 Aralık 1929 – Atatürk’ün, Çankaya’da Irak Elçisi Rauf Bey’in güven mektubunu kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
28 Aralık 1929 – Mustafa Kemal’in emri üzerine Batı Cephesi’ne bağlı birlikler Kuva-yı Seyyare’ye karşı harekete başladı.
31 Aralık 1929 – Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Hariciye Köşkü’nde yılbaşı balosunda
31 Aralık 1929 – Sovyet Sosyalist Şûralar Birliği Merkez İcra Komitesi Başkanı Kalinin’in, Atatürk’e telgrafı: “Türkiye’ye seyahati Sovyet-Türk protokolünün imzasıyla kendini gösteren Hariciye Komiser Vekili Karahan’ın derin bir destek ve samimiyetle kabulünden dolayı en sıcak teşekkürlerimin kabulünü rica ederim. Türk-Sovyet ilişkilerinin inkişafını daima en samimï bir alâka ile izlemiş olduğumdan, bu belgenin memleketlerimizi bağlayan ve bugünkü verimli iktisadî faaliyetlerine çok lüzumlu barışın teminatı derecesinde bulunan dostane ilişkilerin takviyesi yolunda bir adım daha oluşturduğunu görmekle bahtiyarım.”
Bu memleket tarihte Türk’tü, şimdi de Türk’tür ve ebediyen Türk olarak yaşayacaktır. (1923, Adana) Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK
Not: Lütfen varsa hata ve noksanları yorum yaparak bildiriniz.
Sayfayı yazdırın
