1926 : İZMİR SUİKASTİ.
1 Ocak 1926 – İzmir fuarının bugünkü yer ve şekli ile temeli atıldı. İzmir fuar paraşüt kulesi yapımına da aynı tarihte başlandı.
3 Ocak 1926 – Atatürk’ün, Türk Tayyare Cemiyeti Genel Merkezi’ni ziyareti ve ilgililerden bilgi alışını takiben çalışmalar hakkında takdirlerini bildirmesi.
6 Ocak 1926 – İstihbarat örgütü Milli Emniyet Hizmetleri Başkanlığı adı ile 6 Ocak 1926 günü Fevzi Paşa’nın çok gizli genelgesi ile kuruldu. (Merkezi Ankara’da Hacıbayram Camisi yakınında küçük bir binaydı. Örgütte Ankara’da eğitim görmüş, yurtdışında kurslar almış kimseler vardı. Başkanlığına Şükrü Ali Bey getirildi. İlk şubeler; İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Diyarbakır ve Kars’ta açıldı.) (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
12 Ocak 1926 – Atatürk’ün, Kahire Elçisi Muhittin (Akyüz) Paşa’yı kabulü.
21 Ocak 1926 – Hazro ayaklanması.
21 Ocak 1926 – Mala Haco ayaklanması.
26 Ocak 1926 – Atatürk’ün, Almanya Cumhurbaşkanlığına seçilen Hindenburg’a tebrik mektubu.
30 Ocak 1926 – Türkiye – Şili dostluk antlaşması imzalandı.
1 Şubat 1926 – Atatürk’ün, akşam Ankara-Eskişehir yolunda ilk istasyon olan, Gazi istasyonu’nun açılış töreninde bulunması.
1 Şubat 1926 – Gazi çiftliği istasyon binası açılışı yapıldı. Devlet Demiryollarının yaptığı orta büyüklükteki ilk istasyondu. Atatürk bu zarif istasyonu çok beğendi. Ulaştırma bakanı Behiç Erkin’e, Devlet Demiryolları yeni Genel müdürüne ve mimarlara çokça teşekkür etti. (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
2 Şubat 1926 – Eşme Müftüsü Hacı Ahmet Nazif Efendi, Milli Mücadele’deki hizmetleri yüzünden Madanoğlu Mustafa’nın kızkardeşinin oğulları Kamil ve Haydar tarafından öldürüldü.
4 Şubat 1926 – İskilipli Atıf Hocanın idamı.
4 Şubat 1926 – İskilipli Atıf Hoca’nın, Ankara İstiklal mahkemesince 25 Şubat 1925’te mecliste onaylanan “Dinin siyasete alet edilmesi” ve Kurtuluş savaşı yıllarında Teali İslam Cemiyeti başkanlığı sırasında İngiliz uçaklarıyla attırdığı milli cephe karşıtı beyanları nedeniyle “VATAN HAİNLİĞİ” suçlarından dolayı idama mahkûm edilmesi. (Şapka kanununa muhalefetten değil, vatana ihanetten yargılanmış ve suçlu bulunmuştur.) (Aynı yargılamada Babaeski Müftüsü Ali Rıza’da idam edilmiş ancak mesela Elmalılı Hamdi Yazır ve Ahmet Hamdi Akseki gibi hocalar beraat etmiştir.) (Panzehir, Sinan Meydan)
7 Şubat 1926 – Atatürk’ün, Kahire Elçisi Muhittin (Akyüz) Paşa’yı kabulü.
11 Şubat 1926 – Atatürk’ün, Hâkimiyet-i Milliye gazetesine imzalı resmini armağan edişi (Gazetenin 29.10.1926 günkü sayısında yayımlanmıştır).
11 Şubat 1926 İstanbul’da Mahmut (Soydan) “Milliyet” gazetesini çıkarmaya başladı. (Bugünkü “Milliyet” değildir. 1935’te “Tan” adı ile yayınını sürdürmüştür. Bugünkü “Milliyet” 3 Mayıs 1950’de çıktı.) Başyazarı Siirt milletvekili Mahmut Bey’di. (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
16 Şubat 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Fransa’nın Suriye Yüksek Komiseri Henri de Jouvenel’i kabulü.
16 Şubat 1926 – Atatürk’ün, Ankara’da Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin yeni binasının açılış töreninde bulunması.
17 Şubat 1926 – Yurttaşlar Yasası (Türk Medeni Kanunu) T.B.M.M.’de kabul edildi. Hukuksal düzenin çağdaş bir yapıya kavuşması yolunda en önemli adım; İsviçre Medeni Kanunu’nu esas alan kanunla, kişi, aile, miras ve eşya hukuku yeniden düzenlendi. Bu kanunla Türk vatandaşları arasında din, dil, ırk ve mezhep ayrımı sona erdi. Medeni Kanunu’nun Kabulü (Kadının medeni haklara kavuşması, çok evliliğin yasaklanması, hukuk düzeninin çağdaşlaştırılması)
17 Şubat 1926 – İsviçre Medeni kanunu ufak farklarla Türk Medeni kanunu olarak kabul edildi. (Akl-ı Kemal c.2, Sinan Meydan)
18 Şubat 1926 – Fransa ile “Dostluk ve İyi Komşuluk sözleşmesi” imzalandı. (20 Ekim 1921 Ankara İtilafnamesine göre güney sınırlarının sahada çizilmesindeki anlaşmazlıkları gidermek ve müteakip ilişkileri düzenlemek üzere) Bu tarihte paraf edilen anlaşmayı Fransa 30 Mayıs 1926’da imzaladı. (20. YY. Siyasi Tarihi, Prof. Dr. Fahir Armaoğlu)
18 Şubat 1926 – Erzurum Belediye Başkanı Nafiz (Dumlu) Bey’in, Atatürk’ü ziyareti ve Erzurumlular tarafından satın alınarak Atatürk’e hediye edilen Erzurum’a ilk gelişlerinde kaldıkları evin anahtarlarını kendisine teslimi.
18 Şubat 1926 – Atatürk’ün, gece, Ankara Kulübü’nde düzenlenen -elçilerin de katıldığı- baloyu şereflendirmesi.
22 Şubat 1926 – Atatürk’ün, akşam Fransız Büyükelçisi Albert Sarraut tarafından Fransız Elçiliği’nde şerefine verilen çay ziyafetinde bulunması.
22 Şubat 1926 – Atatürk’ün, Erzurum Belediye Başkanı Nafiz ve Erzurum Meclis-i Umumî üyesi Tevfik Beyleri Ankara’da kabulü ve ziyaretçilerin Erzurum’un Türk İnkılâbı’na bağlılığını belirtmeleri.
24 Şubat 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Afganistan Elçisi Gulam Ceylâni Han’ın güven mektubunu kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
26 Şubat 1926 – Devlet İstatistik Enstitüsünün temeli sayılan “Merkezi İstatistik Dairesi” 3517 sayılı kanunla kuruldu. Kurumun adı 1930 yılında İstatistik Umum Müdürlüğü oldu.
27 Şubat 1926 – Atatürk’ün, öğleyin, Ankara istasyonuna gelerek, Mersin’e giden İsmet Paşa’yı uğurlaması.
1 Mart 1926 – Ceza hukuku alanında yeni düzenlemeler getiren, 1889 İtalyan Zanardelli yasası temel alınarak hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu TBMM’de kabul edildi. Yeni “Türk Ceza Kanunu” kabul edildi.
1 Mart 1926 – Atatürk’ün, Ankara’da açılan Devlet Resim Sergisi’ni ziyareti ve serginin açılışı nedeniyle düzenlenen çayda bulunması.
3 Mart 1926 – Hakimlerin özlük haklarını düzenleyen kanun “Hakimler Kanunu” kabul edildi.
8 Mart 1926 – Atatürk’ün, Ankara’da Türkiye İş Bankası’nın, şerefine düzenlediği çayda bulunması.
13 Mart 1926 – Atatürk’ün, Falih Rıfkı (Atay) ve Mahmut (Soydan) Beylere anlattığı hayatına dair hatıraların kısaltılmış şeklinin Milliyet gazetesinde yayımlanması: “…Büyüklük odur ki, hiç kimseye iltifat etmeyeceksin, hiç kimseyi aldatmayacaksın, memleket için gerçek ülkü neyse onu görecek, o hedefe yürüyeceksin! Herkes senin aleyhinde bulunacaktır, herkes seni yolundan çevirmeye çalışacaktır. İşte sen bunda mukavemeti yok eden olacaksın. Kendini büyük değil, küçük, zayıf, vasıtasız, hiç telâkki ederek, kimseden yardım gelmeyeceğine inanarak bu engelleri aşacaksın. Ondan sonra sana büyüksün derlerse, bunu diyenlere de güleceksin!”
13 Mart 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Arnavutluk Elçisi Rauf Bey’in güven mektubunu kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
14 Mart 1926 – Atatürk’ün, Falih Rıfkı (Atay) ve Mahmut (Soydan) Beylere anlattığı hayatına ait hatıraların ilk tefrikasının Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde yayımlanması: “Ben harbin müttefiklerimiz için iyi netice vereceğine inanmıyordum. Fakat olupbittiden sonra bulunduğum cephelerde harbi başarıya ulaştırmaya çalıştım. Başka cephelerde ise sanki aksine müsabaka vardı.”
14 Mart 1926 Gazi Mustafa Kemal’in anıları, Ankara’da “Hakimiyeti Milliye” İstanbul’da “Milliyet” gazetesinde yayımlanmaya başlandı. 15 Mart’tan itibaren de Cumhuriyet gazetesi yayınlanmaya başlar.
17 Mart 1926 T.B.M.M.’de “Demir Sanayinin Tesisine Dair Kanun” kabul edildi.
20 Mart 1926 – Başbakan İsmet Paşa’nın, İzmir’den Atatürk’e telgrafı: “Güney sahillerinde pek istifadeli bir seyahatten sonra İzmir’e geldim. ..Her yerde halkımızın Cumhuriyete bağlılık ve Cumhurbaşkanlarına sevgi ve saygı hislerinin taşkın ve pek derin derecede bulunduğunu sonsuz sevinç ve iftiharla arz ederim.”
20 Mart 1926 – Atatürk’ün, ismet Paşa’nın 20 Mart 1926 tarihli telgrafına cevabı: “Seyahatiniz esnasında, vatandaşlarımızın Cumhuriyet ve naçiz şahsım hakkındaki tezahürlerinden pek duygulandım.”
22 Mart 1926 – Memurların çalışmalarını ve özlük haklarını düzenleyen Memurin Kanunu TBMM’de kabul edildi.
22 Mart 1926 – İspirto ve alkollü içkiler üzerindeki devlet tekelini düzenleyen kanunla, maarif teşkilatı hakkındaki kanun kabul edildi.
22 Mart 1926 – Atatürk’ün, Zonguldak Heyeti’ni kabulü.
24 Mart 1926 – Atatürk’ün, yeni Polonya Elçisi Bader’in güven mektubunu kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
24 Mart 1926 Türkiye’de petrol arama ve işletilmesinin devletçe yönetilmesini öngören kanun T.B.M.M.’de kabul edildi.
28 Mart 1926 – Atatürk’ün, Giresun Heyeti’ni kabulü.
1 Nisan 1926 T.B.M.M.’de “Zafer Bayramı Kanunu” ile 30 Ağustos günü bayram olarak kabul edildi.
5 Nisan 1926 – Atatürk’ün, Diyarbakır Belediye Meclisi’nin kendisini fahrî hemşehriliğe seçişi nedeniyle teşekkür telgrafı.
6 Nisan 1926 – Başbakan İsmet İnönü başkanlığındaki bakanlar kurulu (Atatürk’ün isteğiyle) Konya’daki Mevlana Tekkesinin müze olarak tanzimine karar aldı. (Aksi halde tekkelerle birlikte kapatılması gerekiyordu.)
10 Nisan 1926 – Türk uyruğunda bulunan her türlü şirket ve müesseselerde işlemlerin ve kayıtların Türkçe tutulması zorunluluğuna ilişkin yasa benimsendi. “İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun” T.B.M.M.’de kabul edildi.
11 Nisan 1926 – Atatürk’ün, yeni Danimarka Elçisi Andreas Oldenburg’un güven mektubunu kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
11 Nisan 1926 – Bakanlar kurulu güneybatı Anadolu ile Ege’de seferberlik ilan etti. (İtalya’nın Mussolini ile Türkiye ve Tunus’u hedef alan tehditkar açıklamaları nedeniyle tedbir olarak) (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
20 Nisan 1926 – Kabotaj Kanunu kabul edildi. (1 Temmuz 1926’da yürürlüğe girdi.)
20 Nisan 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Bursa Heyeti’ni kabulü.
22 Nisan 1926 “Borçlar Kanunu” T.B.M.M.’de kabul edildi.
22 Nisan 1926 – Türk – İran Güvenlik ve dostluk anlaşması imzalandı. Bu anlaşma sınır sorununu çözemeyince 23 Ocak 1932 tarihinde “Uzlaşma, adli tesviye ve hakem anlaşması” imzalandı. (20. YY. Siyasi Tarihi, Prof. Dr. Fahir Armaoğlu)
23 Nisan 1926 Samsun – Kavak Demiryolu işletmeye açıldı.
23 Nisan 1926 – Milliyet gazetesi 23 Nisan 1926’da “Çocuk Bayramı” manşeti attı. Böylece “Milli Egemenlik ve Çocuk Bayramı”nın adı konmuş oldu.
23 Nisan 1926 – Uçaklarda ihtiyaç duyulacak teknik personeli yetiştirmek üzere teyyare makinist mektebi açıldı.
26 Nisan 1926 – Atatürk’ün, Ankara’da Türkocakları delegelerine demeci: “Biz doğrudan doğruya milliyetperveriz ve Türk milliyetçisiyiz; Cumhuriyetimizin dayanağı Türk topluluğudur.”
29 Nisan 1926 – Ecnebilerin kabotaj hakkının nihayet bulması.
3 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Sivas Heyeti’ni kabulü.
5 Mayıs 1926 – Gazi Orman Çiftliğinin 1. kuruluş yıldönümünün kutlanması, bu nedenle yüzlerce davetlinin çiftliği ziyareti.
7 Mayıs 1926 – Atatürk’ün. Çankaya’da Burdur Heyetini kabulü.
7 Mayıs 1926 Gazi Mustafa Kemal yurt gezisine çıktı.
7 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Ankara’dan trenle Konya’ya hareketi.
8 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Ankara’dan trenle Konya’ya gelişi, buradan Tarsus’a hareketi.
9 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Konya’dan Tarsus’a gelişi.
10 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Tarsus’tan hareketle saat 22.00’de Mersin’e gelişi.
11 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Mersin’den Ertuğrul yatı ile Silifke’ye hareketi.
12 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Silifke’ye gelişi.
13 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Tekir köyüne giderek kurmaya çalıştığı çiftlikte incelemeler yapması.
13 Mayıs 1926 T.B.M.M’de “Sıtma Mücadelesi Kanunu” kabul edildi.
14 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Silifke’den saat 9.00’da Mersin’e gelişi, Cumhuriyet Halk Partisi Merkezi’ni, Belediye’yi, Vilâyet’i ve Türkocağı’nı ziyareti.
15 Mayıs 1926 – Bir İngiliz zırhlısına binerek Malta’ya kaçan ve daha sonra İtalya’nın San Remo kentine yerleşen son Osmanlı padişahı VI. Mehmet Vahdettin öldü.
16 Mayıs 1926 – Atatürk’ün Mersin’den Adana’ya gelişi. Vilâyet’i, Belediye’yi, Cumhuriyet Halk Partisi Merkezi’ni, Türkocağı’nı ziyareti ve akşamüzeri Adana’dan Dörtyol’a hareketi.
16 Mayıs 1926 – Birinci Ağrı isyanı. (Cumhuriyet tarihi yalanları, Sinan Meydan)
16 Mayıs 1926 – Vahdettin’in San Remo’da öldüğü haberi gazetelerde yayınlandı. (Haciz konulan cenazesi borçlar ödenene kadar bir müddet evde beklemek zorundaydı. Borçlar ödenince cenaze Şam’a getirilecek ve orada Sultan Selim camisinde toprağa verilecekti.) (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
18 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, akşamüzeri Konya’ya gelişi ve geceyi burada geçirişi.
20 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Konya’dan trenle saat 10.00’da Bozüyük’e gelişi. Bozüyük Kereste Fabrikası’nı ziyareti ve konuşması: “…Cumhuriyet hükümetinin, namuslu, vatansever, cumhuriyetçi iş adamlarına daima yardımcı olacağına şüphe edilmemelidir!”
20 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, öğleden sonra Bozüyük’ten otomobille Bilecik’e gelişi, akşama doğru Bursa’ya hareketi.
20 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, akşam Bursa’ya gelişi. (Atatürk’ün. Sabiha Gökçen’i tanıması, 13 Haziran’a kadar kaldığı bu Bursa seyahatinde gerçekleşmiştir. O zamanlar 12-13 yaşlarında olan Sabiha Hanım, Atatürk’ün kaldığı -kendi evlerine komşu- köşke gelerek Atatürk’ün elini öpmüş, okuma isteğinde olduğunu söylemiştir. Küçük Sabiha, konuşması ve isteğiyle Atatürk’ün takdirini kazanmış; o günden itibaren Atatürk’ün yüksek himayelerine kavuşarak manevî kızı sıfatıyla yanında bulunmuştur. [Kocatürk]
22 Mayıs 1926 T.B.M.M’de “Emlak ve Eytam Bankası Kanunu” kabul edildi.
22 Mayıs 1926 – Emlak ve Eytam Bankası’nın kuruluşu.
22 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da Belediye’yi, Türk ocağını, Vilâyet’i ziyareti.
22 Mayıs 1926 – Mustafa Kemal Bursa Türk Ocağı’nda; (Din dilinin Türkçeleştirilmesinde yanlış yapılmaması konusunda yetkili ve bilgili olanlara) “Kur’an Türkçeye tercüme edilmeli midir?” diye sordu. (Akl-ı Kemal, C.4, Sinan Meydan)
23 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da 11. Tümen Karargâhı’nı, daha sonra Osman Gazi Türbesi’ni ziyareti ve türbenin bahçesinde bir süre istirahat edişi.
25 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da Balıkesir ve İnegöl’den gelen heyetleri kabulü.
26 Mayıs 1926 “Mücadele-i Milliye’ye İştirak Etmeyen Memurin Hakkında Kanun” T.B.M.M’de kabul edildi.
26 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Bursa Türkocağı’nı ziyareti ve ocaklılarla sohbeti.
26 Mayıs 1926 – Milli Mücadele’ye katılmayan memurların işlerine son verilmesine dair kanun TBMM’de kabul edildi. Bu kanuna göre daha önce kurulan ve Milli Mücadele’ye katılmayan kadroları tesbit etmekle görevli askeri Heyet-i Mahsusa’ların yanında bir de sivil Heyet-i Mahsusa’lar kuruldu. Bu kurullar yargılama yetkisine de sahipti.
28 Mayıs 1926 Ödemiş’te, İlk Kurşun Anıtı açıldı.
28 Mayıs 1926 – Portekiz Lozan’ı onayladı.
29 Mayıs 1926 – Türk Ticaret Kanunu TBMM’de kabul edildi.
29 Mayıs 1926 – Bursa ‘da Darülelhan (İstanbul Belediye Konservatuarı) öğretmen ve öğrencilerinin verdiği konserden sonra bayan sanatçılarla fotoğraf çektirmesi.
31 Mayıs 1926 T.B.M.M’de “İskan Kanunu” kabul edildi.
31 Mayıs 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da İstanbul şehri temsilcilerini kabulü ve söyledikleri: “İstanbulluların doğrudan doğruya içinde bulunmak, onları bizzat selâmlamakla bahtiyar olacağım günün, uzak olmadığını söyleyebilirim!”
1 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da, yüz yirmi yaşlarında bulunan Zaro Ağa’yı kabulü.
1 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da gece, Doğu Musiki Heyeti’nin konserini izlemesi.
1 Haziran 1926 – Cumhuriyet Türkiye’sinin “3’üncü Londra Baskısı Posta Pulları” serisi tedavüle çıktı. Pulların üzerinde lâtin harfleri ile TURK POSTALARI ifadesi yer almaktadır.
2 Haziran 1926 T.B.M.M’de Genel Nüfus Sayımı konulu kanun kabul edildi.
2 Haziran 1926 – Türkiye ile Finlandiya arasında ticaret antlaşması imzalandı.
3 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da İzmit Heyeti’ni kabulü.
4 Haziran 1926 – Atatürk’ün, otomobille Bursa’dan Mudanya’ya gelişi.
5 Haziran 1926 – Musul Anlaşması. Ankara’da, Türkiye, İngiltere ve Irak arasında Musul Antlaşması imzalandı. Musul Sorunu Musul vilayeti Misak-ı Milli’ye göre önceleri Türkiye sınırlarındaydı. Ancak Mudanya Mütarekesi imzalandığında Musul halen İngiliz işgalinde görünüyordu. Lozan’da da çözülemeyince sonunda konuyu Milletler Cemiyeti’nin çözmesi kararlaştırıldı. Milletler Cemiyeti’nin bağlayıcı kararına göre Musul Irak toprakları içinde bırakıldı. Lozan’da çözülmeyen Musul sorunu, İngiltere ile Ankara’da imzalanan 5 Haziran 1926 tarihli antlaşmayla Kerkük dahil Irak’a bırakıldı. Anlaşma, sadece 25 yıl boyunca bölgedeki petrol gelirinin % 10’unun Türkiye’ye bırakılmasını öngörüyordu.
5 Haziran 1926 – Türkiye, Irak ve İngiltere arasında Ankara Antlaşması imzalandı. Böylece bugünkü Türkiye- Irak sınırı çizildi. Antlaşmanın 1. maddesinde ve ekinde Türkiye-Irak sınırı çok ayrıntılı olarak tarif edilmişti. 5. maddesinde ise tarafların, 1. maddede belirlenen sınır çizgisinin “kesinliğini ve bozulmazlığını kabul ederek bunu değiştirmeyi amaçlayan herhangi bir girişime geçmemeyi” kabul ettikleri belirtilmişti. Antlaşma, sınırlar konusunda süresizdi. Sınır değiştirilmemek üzere çizilmişti.
5 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Gülcemal vapurunun hatıra defterine yazdıkları: “…Gülcemal vapurunda gördüğümüz intizam ve mükemmeliyet takdire değer. Genel müdüre, geminin süvarisine ve bütün mürettebatına teşekkür ederim.”
5 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Mudanya’dan Bursa’ya dönüşü.
5 Haziran 1926 – Atatürk’ün, akşam, İstanbul Şehir Tiyatrosu’nun Öğretmenler Birliği’nde sahnelediği piyesi izlemesi
5 Haziran 1926 – Irak ile dostluk anlaşması imzalandı. (Bu anlaşma 1937 Nisan’ında yenilendi ve süresi uzatıldı.)
8 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da Anadolu Ajansı muhabirine Hava Kuvvetlerimizin kuvvetlendirilmesine dair demeci.
9 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Cumhuriyet Halk Partisi Bursa Merkezi tarafından şeretine düzenlenen kır ziyafetine katılması.
10 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da tiyatro sanatçılarına söyledikleri: “…Sizin vatana en büyük hizmetiniz Anadolu’muzu baştanbaşa dolaşıp halkımıza sanatın ne olduğunu anlatmanız olacaktır!”
10 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da kendisine tespih armağan eden Kehribarcı Ali Baba’nın hatıra defterine yazdıkları: “Sanatınızdaki emek ve başarınızı takdir ve tebrik ederim.”
11 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin tatile girmesi nedeniyle gönderdiği telgrafa cevabı: “…Her toplantı yılı memlekete feyiz ve mutluluk temin eden Meclisinize teşekkür ve saygılarımın arzını dilerim.”
11 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Bursa’da küçük gezintiler yapması.
12 Haziran 1926 – Yeniçeri Ocağı’nın yerine Eşkinci Askeri Teşkilatı’nın kurulmasına başlandı.
12 Haziran 1926 – Genç Türkiye Cumhuriyeti’ni Avrupalılara tanıtmak amacıyla ‘yüzer sergi’ haline dönüştürülen “Karadeniz Gemisi” İstanbul’dan hareket etti. İsveç’e kadar gidip dönecek olan gemide yerli ürünler ve çeşitli sanat eserlerinin sergileneceği ve geminin uğradığı limanlarda halkın ziyaretine açılacağı açıklandı.
12 Haziran 1926 – Karadeniz vapuru İstanbul’dan demir aldı. Türkiye’yi tanıtan çeşitli ürünlerin sergilendiği gemi, 12 Haziran 1926 tarihinde İstanbul’dan demir aldıktan sonra 12 ülkede 16 şehri ziyaret etti.
13 Haziran 1926 – Atatürk’ün, sabah saat 8.00’de Bursa’dan hareketle Mudanya’ya, buradan da Karadeniz vapuruyla Bandırma’ya gelişi.
13 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Bandırma Balıkesir’deki Karadeniz vapurunda açılan gezici sergiyi ziyareti ve geminin hatıra defterine yazdıkları: “Sergi, başarıya ulaşmış bir eserdir. Bende gayet iyi izlenimler meydana getirdi. Sunuş tarzı çok iyidir. Hazırlayıcısını takdir ve tebrik ederim.”
13 Haziran 1926 – Atatürk’ün akşam Bandırma’dan Balıkesir’e gelişi.
14 Haziran 1926 – Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa’ya İzmir’de suikastta bulunulacağı haber alındı. Suikast girişimini, Giritli Şevki, Vali Kazım Dirik’e ihbar etti. Suikast girişimi failleri Ziya Hurşit ve arkadaşları tutuklandı. İzmir’de Mustafa Kemal Paşa’ya karşı suikast girişimi ortaya çıkarıldı. Girişim, suikast sonrasında, suikast planını gerçekleştirecek olanları Sakız adasına kaçıracak olan motorcunun ihbarı üzerine ortaya çıkarıldı. Atatürk’e karşı, İzmir’de hazırlanan suikast girişiminin meydana çıkması (Suikast girişimini İzmir’de motorculuk işleriyle meşgul Giritli Şevki adında şahıs, İzmir Valisi Kâzım (Dirik) Bey’e haber vermiştir.
14 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Balıkesir’de Cumhuriyet Halk Partisi’ni, Öğretmenler Birliği’ni, Belediye’yi, Türkocağı’nı ziyareti, akşam Belediye’de şereflerine verilen baloda bulunması. (Atatürk, 15 Haziran’da İzmir’de bulunmak üzere bugün Balıkesir’den hareket edeceği sırada İzmir Valisi’nden, İzmir’de kendisine karşı tertiplenen bir suikast girişiminin meydana çıkarıldığını bildiren ve hareketinin ertelenmesini rica eden bir telgraf almıştır. [Kocatürk]
15 Haziran 1926 – Giritli Şevki’nin Mustafa Kemal’e yazdığı, yapılacak suikastı ihbar eden mektubu.
15 Haziran 1926 – Giritli Şevki’nin, İzmir emniyet amiri Mehmet Ali Bey’e Mustafa Kemal’e yapılacak suikastı haber vermesi, birlikte İzmir valisi Kazım (Dirik) paşaya gitmeleri.
15 Haziran 1926 – Kazım Dirik Paşanın suikast ihbarını İzmir il sınırında Mustafa Kemal’e yüz yüze bildirmesi, Mustafa Kemal’in yolculuğu bir gün tehir etmesi, Ziya Hurşit ve adamlarının baskınlarla yakalanması.
15 Haziran 1926 – Atatürk’e suikast girişimi elebaşları (Ziya Hurşit ve arkadaşları)’nın İzmir’de tutuklanması.
15 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Balıkesir’de Orduevi’ni ziyareti ve akşam saat 19.00’da İzmir’e hareketi.
15 Haziran 1926 – Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün akşam 21.00’de Balıkesir’den İzmir’e trenle hareketi.
15 Haziran 1926 – Mustafa Kemal Paşa, gece Naim Palas’a yerleşip hemen canına kast etmeyi planlayanlarla görüştü. Eski vekil Ziya Hurşit’de yakalananlar arasındaydı. Emri veren Sarı Efe Edip Bey idi.
16 Haziran 1926 – Mustafa Kemal, Gürcü Yusuf (Bombacı) ve Laz İsmail ile de görüştü, suikasti sordu.
16 Haziran 1926 – Mustafa Kemal Atatürk’ün İzmir’e yapacağı seyahati fırsat bilen eski İttihatçılar, Mustafa Kemal Atatürk’e karşı bir suikast hazırladı. Ziya Hurşit ve adamları Mustafa Kemal Atatürk’e, Gaffarzade Oteli yakınında silah ve bombalarla saldıracaklardı. Ancak suikastçilerin Sakız Adası’na kaçmasını sağlayacak motorcu Şevki korkuya kapılıp durumu Vali Kazım Dirik’e bildirdi ve aralarında birçok ünlü ismin de bulunduğu suikastçiler tutuklanıp, yargılandı. Bunların önderleri idam edildi.
16 Haziran 1926 – Atatürk İzmir Bornova Ziraat Mektebi (Tarım Okulu)’nde
16 Haziran 1926 – Atatürk’ün, saat 9.30’da Soma’ya gelişi, istasyonda kısabir kalıştan sonra hareketi.
16 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Manisa’ya gelişi, otomobille istasyondan Vilâyet’e gidişi, Türkocağı heyetini kabulü, öğle yemeğini Vilâyetle yedikten sonra İnşaat Malzeme Fabrikası sergisini, Belediye’yi ve Cumhuriyet Halk Partisi’ni ziyareti.
16 Haziran 1926 – Atatürk’ün, saat 16.00’da Menemen’e gelişi, bir saatlik kalıştan sonra hareketi.
16 Haziran 1926 – Atatürk’ün, akşam İzmir’e gelişi ve halk tarafından coşku ile karşılanışı.
17 Haziran 1926 – Kadıköy Su Şirketi devletleştirildi.
17 Haziran 1926 – İsmet Paşa’nın suikast teşebbüsünden dolayı Mustafa Kemal’e geçmiş olsun telgrafı.
17 Haziran 1926 – Ankara İstiklal Mahkemesi, İzmir suikasti için özel bir trenle İzmir’e geldi.
18 Haziran 1926 – Mustafa Kemal’in İzmir suikast girişimi hakkında Anadolu Ajansına demeci: “… Alçak girişimin benim şahsımdan ziyade mukaddes Cumhuriyetimize ve onun dayandığı yüksek ilkelerimize yönelmiş bulunduğuna şüphe yoktur. Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır; fakat Türkiye Cumhuriyeti sonsuza kadar yaşayacaktır!”
18 Haziran 1926 – Mustafa Kemal Paşa suikast girişimini Anadolu Ajansına açıkladı.
18 Haziran 1926 – Mustafa Kemal’in İsmet Paşa’ya suikaste ilişkin telgrafı; “Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TCF), ikinci grup mensupları, Rauf Bey, Kazım Karabekir, Arif Bey, Doktor Adnan Bey şüphelidir. İstiklal mahkemesi durumu incelemelidir. TCF’nın tüm reis ve bazı mebuslarını tutuklamak ve cezalandırmak gerekebilecektir.”
18 Haziran 1926 – Atatürk’ün, İzmir’de Bornova Ziraat Mektebi’ni ve Türkocağı’nı ziyareti.
19 Haziran 1926 – Mustafa Kemal Paşa’nın İsmet İnönü’ye telgrafı; “terakkiperver Cumhuriyet Fırkası reis ve bazı mebuslarının sorumluluğu malumdur. Cafer Tayyar, Kazım Karabekir, Refet Paşa, Arif Beylerin bilgisi vardır. Suikastı takiben İstanbul’da meclis açma istekleri ortadadır.”
19 Haziran 1926 – Mustafa Kemal’in İsmet Paşa’ya “Kazım Karabekir Paşa ve Fuad Paşanın ve emsalinin tutuklanmaları gerektiğine, İsmet Paşa’nın derhal İzmir’e gelmesini istediğine” dair telgrafı.
20 Haziran 1926 – Mustafa Kemal’e İzmir’de suikast girişimiyle ilgili tutuklamalar devam ediyor; eski Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası lider kadrosundan Ali Fuat (Cebesoy) tutuklandı; Kazım Karabekir Paşa da 22 Haziran günü tutuklandı.
20 Haziran 1926 – Atatürk’ün, İzmir’de “Suikast’ı Lanetleme Heyeti”ne hitabı: “…Ben ölürsem, soylu milletimizin beraber yürüdüğümüz yoldan asla ayrılmayacağına eminim; bununla müsterihim! Düşmanlarımız, düşünebildikleri iğrenç çarelere istedikleri kadar girişsinler. Onların boğazlanmışcasına hareketleri bizim inkılâp ateşimizi söndüremez!”
20 Haziran 1926 – İsmet Paşa’nın; suikast girişiminden sonra Atatürk’ün isteğiyle İzmir’e gelmesi, Ziya Hurşid’in mebus kardeşi Faik (Günday) ile görüşmesi, suikaste ikna olması.
22 Haziran 1926 – Atatürk’ün, İzmir’deki suikast girişiminin memleketçe lanetlenmesi nedeniyle millete bildirgesi: “…Şahsımdan ziyade milletin varlığı aleyhine yönelik olduğu anlaşılan gizli siyasî tertibat karşısında bütün milletin duyduğu, pek vakur ve asil bir şekilde gösterdiği pek temiz duygular beni teselli etmektedir. Muhterem ve soylu milletimiz tarafından şahsım hakkında lütfen gösterilen samimî ve kalbî sevgi gösterilerinden dolayı derin teşekkürlerimi açık olarak belirtirim.”
23 Haziran 1926 – İsmet Paşa’nın gazetecilere Atatürk’e suikast ile ilgili bilgilendirme yapması.
24 Haziran 1926 – Atatürk’ün, suikast girişimi sebebiyle, ordunun üzüntülerini bildiren Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa’nın telgrafına cevabı: “…Gösterilen sevgi eserine teşekkürlerimi sunar ve kıymetli ordumuza selâm ve sevgilerimi iletirim.”
24 Haziran 1926 – Atatürk’ün, -İsmet Paşa, Fahrettin (Altay) ve Tevfik Rüştü (Araş) ile beraber- İzmir’de Karşıyaka Spor Kulübü’nü ziyareti ve kulübün hatıra defterine yazdıkları: “Bu defaki ziyaretimde, geçen aylarca harcanan çalışma ve gayretin kıymetli izlerini gördüm. Teşekkür ve tebrik ederim.”
24 Haziran 1926 – Atatürk’ün, suikast girişimiyle ilgili olarak İzmir’de Yunus Nadi Bey’e demeci: “…Suikast görünürde şahsıma yönelmiş olmakla beraber, gerçekte milletin talihine kurşun sıkılmak isteniyordu!”
26 Haziran 1926 – Kazım Karabekir, Ali Fuat, Cafer Tayyar, Bekir Sami ve Rüştü Paşa, Mustafa Kemal’e İzmir’de hazırlanan suikastla ilgili olarak Ankara İstiklal Mahkemesi’nde yargılanmaya başladılar.
26 Haziran 1926 – Mustafa Kemal’e karşı suikast girişiminin sanıkları İzmir’de Milli Sinema salonunda yargılanmaya başladı. Tutuklananlar arasında Ziya Hurşit ve arkadaşlarının yanısıra Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Cafer Tayyar Paşa, Refet Paşa (Bele) ve Mersinli Cemal Paşa da yeralıyor.
26 Haziran 1926 – Gaziye suikastle ilgili tutuklanan kazım Karabekir Paşa Ankara’dan trenle, Refet, Cafer Tayyar, Ali Fuad paşalar İstanbul’dan Gülcemal vapuruyla İzmir’e getirildiler.
26 Haziran 1926 – Atatürk’e suikast ile ilgili duruşma başladı. (Bugün Milli kütüphane olan eski Elhamra sineması)Önde tutuklular arkada eşleri vardı.
27 Haziran 1926 – Atatürk’ün, suikast girişimi hakkında gazete muhabirlerine demeci: “…Fikirlerini, hislerini ve girişimlerini gizli tutanlar, gizli vasıtalar uygulamaya girişenler, mutlaka utanması gereken, akıl ve mantığın dışında hareket edenler olabilirler. Bu gibi girişimcilerin sonu daima hüsrandır!”
30 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Başbakan İsmet Paşa’yla İzmir’den Çeşme’ye gidişi.
30 Haziran 1926 – Atatürk’ün, Çeşme’ye gitmek üzere Urla’dan geçerken, şerefine verilen çayda konuşması: “…İnkılâp içerde ve dışarda pek çok şeyleri başarmıştır; fakat daha vazifemiz bitmemiştir. Gençliğin pek çok çalışması lâzımdır. Bu noktada dikkatinizi çekerim.”
30 Haziran 1926 – 885 sayılı İskan kanunu çıkarıldı. (Cumhuriyet tarihi yalanları, Sinan Meydan)
1 temmuz 1926 – Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girdi. Kanun 1889 İtalyan Zanardelli yasası esas alınarak hazırlandı.
1 Temmuz 1926 – Türk Ceza Kanunu ile Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.
1 Temmuz 1926 – Deniz taşımacılığına ve ticaretine ilişkin esasları düzenleyen Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.
1 Temmuz 1926 – 26 Nisan’da kabul edilen ve 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe giren 815 sayılı ‘Kabotaj kanunu’ ile karasuları ve limanlarda gemilerin Türk bayrağı takması, ticaret hakkının sadece Türkiye Cumhuriyeti’ne ait olması temin edildi.
2 Temmuz 1926 – İzmir futbol karması ile İstanbul futbol karması maç yaptı.
3 Temmuz 1926 – Atatürk’e suikasttan tutuklu paşalar mahkeme heyetine ifade verdi.
6 Temmuz 1926 – Atatürk’ün, Çeşme’de İzmir İstiklâl Mahkemesi Heyeti ile görüşmesi.
8 Temmuz 1926 – Atatürk’ün, Çeşme’den İzmir’e dönüşü.
9 Temmuz 1926 – Atatürk’ün, ismet Paşa’yla beraber, trenle İzmir’den Ankara’ya hareketi.
10 Temmuz 1926 – Atatürk’ün, gece trenle İzmir’den Ankara’ya dönüşü.
11 Temmuz 1926 – Mustafa Kemal Paşa, kendisine suikast ile ilgili karar duruşmasının bir gün öncesi İsmet İnönü ile birlikte Ankara’ya döndü.
13 Temmuz 1926 – Atatürk’ün, saat 13.30’da Çankaya’da Trabzon Heyeti’ni kabulü.
13 Temmuz 1926 – İzmir Suikast davasında aralarında Ziya Hurşit, İsmail Canbulad, Sarı Efe Edip, Ayıcı Arif, Ahmet Şükrü, Rüştü Paşa gibi isimlerin bulunduğu 13 kişi idama mahkum oldu. Kararın okunduğu günün gecesi idamlar infaz edildi. Sanıklardan Kazım Karabekir ve Ali Fuat Paşa’nın bulunduğu paşalar beraat etti.
13 Temmuz 1926 – Atatürk’e Suikast duruşması 13 Temmuz 1926 tarihine değin sürdü. Duruşma halka açıktı. İstiklal mahkemesi heyeti sahnede kurulu kürsüdeydi. Heyet başkanı Afyon mebusu Kel Ali (Çetinkaya), üyeler Antep vekili Kılıç Ali, Aydın vekili Reşit Galip, Savcı ise Denizli vekili Necib Ali’ydi.
13 Temmuz 1926 – Atatürk’e suikast davası karar duruşması yapıldı. Altısı mebus, 15 kişi için idam kararı verildi.
13 Temmuz 1926 – İzmir’de Atatürk’e suikastten suçlu bulunanların gece yarısı başlayan idamları sabah 03.00’de tamamlandı. İdam edilenler arasında tek Paşa’ Şükrü Paşa’ydı. İdam edilenler Kadifekale Kokluca mezarlığına gömüldü.
14 Temmuz 1926 – Mustafa Kemal Paşa’ya yönelik İzmir Suikastı girişimi gerekçesiyle Ziya Hurşit ve arkadaşları idam edildiler.
15 Temmuz 1926 – Mustafa Kemal’e İzmir’de suikast girişimi iddiasıyla tutuklu Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa (Cebesoy) ve arkadaşları serbest bırakıldı.
15 Temmuz 1926 – İzmir suikastı ile ilgisi olduğu sanılan Ali Fuat Paşa, İstiklal Mahkemesi’nde yargılanarak 15 Temmuz 1926’da tahliye edilince meclise döndü. Kasım 1927’de ordudan açığa alınarak 5 Aralık 1927’de emekliğe ayrıldı.
15 Temmuz 1926 – Atatürk’ün, saat 16.00’da Çankaya’da Vali başkanlığındaki Kırklareli Heyeti’ni kabulü.
19 Temmuz 1926 – İzmir Suikastı davasında idama mahkum eski Ankara Valisi Abdülkadir Bey Trakya sınırında yakalandı.
20 Temmuz 1926 – İstanbul tıp fakültesinden mezun olanlar arasında bir bayan diş hekimi de vardı. Şaziye Yusuf Hanım Türkiye’nin ilk bayan diş hekimi oldu. (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
25 Temmuz 1926 – Atatürk’ün, Moskova’dan gelen Rus havacısı Mecalop ve Rus gazetecisi Kolcuni’yi, Sovyet Elçisi Suriç’in refakatinde kabulü.
26 Temmuz 1926 – Atatürk’ün, korgeneralliğe yükselişi nedeniyle Fahrettin (Altay) Bey’e tebrik telgrafı: “…Bu vazifeyi yaparken sizin Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna ve vatanın kurtuluşuna esas olan Millî Mücadele’de ve muharebe meydanlarında gösterdiğiniz fedakârcasına çalışmalarınızı takdirle anıyorum.”
27 Temmuz 1926 – İzmir Suikastı sanıklarından Kara Kemal yakalanmak üzereyken intihar etti.
1 Ağustos 1926 – Mustafa Kemal ile İzmir’de Emile Hilderbrand imzasıyla Los Angeles Examiner gazetesinde sahte bir mülakat yayınlandı. Sözde görüşme tarihi 22 Haziran 1926’ydı. (Yalan haberde Mustafa Kemal, Hristiyanları katleden ittihatçılardan bahsediyordu.)
2 Ağustos 1926 – Aralarında gazeteci Hüseyin Cahit (Yalçın) ve İttihatçı Maliye Nazırı Cavit Bey’in de bulunduğu, suikast sanıklarının bir bölümü Ankara’da İstiklal Mahkemesi’nde yargılanmaya başladı.
2 Ağustos 1926 – Bozkurt gemisi ile Fransız Lotus gemisi Ege Denizi açıklarında çarpıştı; Bozkurt gemisi battı, 8 kişi öldü.
8 Ağustos 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Vali başkanlığındaki Kırşehir Heyeti’ni kabulü.
10 Ağustos 1926 – Eski ittihatçıların Ankara’da (Atatürk’e suikastten) yargılanması eski meclis binasında başladı. İttihat ve Terakki, Halk partisini parçalayarak iktidarı ele geçirmekle suçlanıyordu. (Eski Maliye bakanı Cavid Bey ile Dr. Nazım İzmir’den getirildi. Yurtdışındaki Rauf Orbay ve Dr. Adnan gıyaben yargılandı. İdama mahkûm edilen eski ittihatçı bakan Kara Kemal yakalanacağı sırada intihar etti.
17 Ağustos 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Mardin Heyeti’ni kabulü.
18 Ağustos 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Tekirdağ Heyeti’ni kabulü ve söyledikleri: “…Trakya’nın sevimli ve güzel bir parçası olan Tekirdağ’ın bende ayrı ve tatlı bir hatırası saklıdır. Umumî Harp esnasında 19. Tümen Komutanlığı’nı Tekirdağ’da üzerime almış ve tümeni orada oluşturmuştum. Bu tümeni teşkil etmekliğim Maydos, Arıburnu ve Anafartalar’daki askerî çalışmalarımın esasını oluşturmuştur. Yüksek heyetinizle görüşmek suretiyle bu hatırayı canlandırdığından sizlere ayrıca teşekkür eder ve muhterem Tekirdağ halkına hürmet ve selâmlarımın ulaştırılmasını rica ile en kısa zamanda ziyaretlerine geleceğimi bildiririm.” [Kocatürk]
21 Ağustos 1926.Karadeniz vapuru Fransa, Marsilya’da.
22 Ağustos 1926 – Atatürk’ün, saat 16.00’da Çankaya’da Vali başkanlığındaki Bolu Heyeti’ni kabulü.
26 Ağustos 1926 – Ankara İstiklal Mahkemesi suikast davasında dört idam kararı verdi. Cavit Bey’le birlikte yine eski İttihatçılardan Dr. Nazım, Yenibahçeli Nail ve Filibeli Hilmi idama mahkum edildi. İdam kararları aynı günün gecesi yerine getirildi. 26 sanık ise beraat etti.
28 Ağustos 1926 – New York Times (Atatürk’e suikast girişiminden sorgulanarak suçlu bulunan siyasilerden) 4 Türk’ün idam edildiğini, dünyaya duyurdu. (Hükümler gece 03.00’de Cebeci’deki Umumi Hapishane önünde infaz edildi.)
29 Ağustos 1926 – Atatürk’ün, saat 16.00’da Çankaya’da Vali başkanlığındaki Kayseri Heyeti’ni kabulü.
30 Ağustos 1926 – Atatürk’ün, saat 18.30’da Çankaya’da Malatya Heyeti’ni kabulü.
5 Eylül 1926 – Karadeniz Gemisi, 86 günde 10 bin mil yol katettikten sonra 5 Eylül 1926 tarihinde İstanbul’a döndü. Yıllarca sözü edilen bu tarihi gezi 86 gün 22 saat sürüyor. İstanbul’da döndüğü gün takvimler 5 Eylül gününü gösteriyor. Toplam 9.981 mil yol kat eden gemi bu uzun sefer boyunca 2.778 ton kömür tüketmiş. Kullandığı tatlı su miktarı da 971 ton.
11 Eylül 1926 – Ankara otomatik telefon santrali işletmeye açıldı.
11 Eylül 1926 – Atatürk’ün, Ankara’ya gelen Amiral Yamamato başkanlığındaki Japon Denizci Heyeti’ni kabulü.
16 Eylül 1926 – Atatürk’ün, Ankara Uçak Alanı’nda Alman Pilotu Hanyeke’nin paraşütle atlayış gösterilerini izlemesi.
17 Eylül 1926 – Atatürk’ün, saat 15.00’te Çankaya’da Vali başkanlığındaki Mersin Heyeti’ni kabulü.
30 Eylül 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Kongresi adına Millî Eğitim Bakanı Mustafa Necati Bey başkanlığındaki spor heyetini kabulü.
30 Eylül 1926 – Atatürk, Çankaya’da Türkiye İdman Cemiyetleri ittifakı heyeti ile toplantı yaptı, Türk sporunun geleceğine dair önemli açıklamalarda bulundu. (Akl-ı Kemal, c.1, Sinan Meydan)
3 Ekim 1926 – İstanbul Sarayburnu’ndaki Atatürk heykelinin açılış töreni. [Kocatürk]
3 Ekim 1926 – İstanbul Sarayburnu’ndaki dünyanın (Heinrich Krippel imzalı) ilk Atatürk anıtı açıldı.(Heinrich Krippel imzalı)
3 Ekim 1926 – Gülhane parkında Avusturyalı Sanatçı Heinrich Krippel’in yaptığı Atatürk heykeli 3 Ekim tarihinde açıldı. (Heykel sivil kıyafetliydi.) (Cumhuriyet, Turgut Özakman)
4 Ekim 1926 – Medeni Kanun yürürlüğe girdi.
4 Ekim 1926 – Medeni kanun yürürlüğe girdi. Medeni Kanun ile ilgili haber ertesi günkü Milliyet gazetesinde şöyle duyuruldu: “Türkiye dün medeni ve içtimai inkılabını fiilen yaptı ve medeni kanunun tatbikatına başlandı. Bundan sonra, ne bir saniyelik sinirin verdiği cinnet nöbetiyle ” benden boşsun” demekle karı boşanabilecek, ne de aile işlerimiz sarığın tasallutu altında kalabilecektir. Şimdi her Türk kayıtsız şartsız kendi medeni hakkına sahiptir.”
5 Ekim 1926 – İstanbul Boğazı’nda trenler için vapur seferleri başlatıldı.
6 Ekim 1926 – Türkiye’de ilk uçak fabrikası Kayseri’de açıldı. (Kayseri Teyyare Fabrikası)
6 Ekim 1926 – Tayyare ve Motor Türk Anonim Şirketi (TOMTAŞ)’nin Faaliyete Geçmesi. TOMTAŞ’ın resmi açılışı 6 Ekim 1926’da icra edilen devlet töreni ile yapılmış ve törene devletin zirvesinden yoğun bir katılım olmuştur. Heyet Ankara’dan Kayseri’ye uçakla gitmiştir. Mustafa Kemal Paşa çok önem verdiği bu tesisin açılışına katılamamış ancak daha sonra Kayseri’ye yaptığı ziyaretlerde tesisleri ziyaret etmiştir. 3 Mayıs 1928’de yukarıda bahsedilen nedenlerle şirket faaliyeti sona ermiştir.
6 Ekim 1926 – Kayseri Uçak Fabrikası için gereken malzeme Almanya’dan getirildi. 6 Ekim 1926’da devlet töreniyle açılan fabrika, 6 hangarda 50 Türk, 120 Alman işçiyle üretime başladı. Türk personel Almanya’da eğitim aldı. Fabrika, kurulduğunda dünyanın büyük uçak fabrikalarından biriydi. Fakat Alman Jankers’in bazı sözlerini yerine getirememesi, yönetim sorunları, Türk ve Alman personel arasındaki anlaşmazlıklar vb. nedenlerle TOMTAŞ 1928 yazında çalışmalarını durdurdu.
8 Ekim 1926 – Atatürk’ün, Ankara dolaylarında yapılan askerî manevraları izlemesi.
14 Ekim 1926 – Atatürk’ün, Ankara dolaylarında yapılan askerî manevraların bitişi nedeniyle silâh arkadaşlarına yazısı: “…Kıymeti ve kahramanlığı denenmiş olan ordumuz, bu münasebetle de vatan vazifesini yerine getirecek kuvvete sahip olduğunu göstermiştir.”
21 Ekim 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da, Polonya Elçisi Wierusz Kowalski’nin güven mektubu kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
22 Ekim 1926 – Doğu vilayetlerinde sıkıyönetim l yıl daha uzatıldı.
28 Ekim 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da, yeni Fransız Elçisi Daeschner’in güven mektubunu kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
29 Ekim 1926 – Atatürk’ün, Cumhuriyetin 3. yıldönümü nedeniyle Ankara’da kutlamaları kabulü ve geçit törenini izlemesi.
29 Ekim 1926 – Atatürk’ün, T.B.M.M.’nde Erzincan Heyeti’ni kabulü.
29 Ekim 1926 – Konya Atatürk Anıtı (Heinrich Krippel imzalı) açıldı.
1 Kasım 1926 – Mustafa Kemal’in, Türkiye Büyük Millet Meclisinin ikinci dönem dördüncü toplanma yılını açış konuşması: “… Bu büyük millet, arzu ve istidadının yöneldiği istikametleri görmeye çalışan ve görebilen evladını daima takdir ve himaye etmiştir…”
1 Kasım 1926 – Harf Devrimi 1353 Sayılı Kanunla Yürürlüğe girdi. 1 Kasım 1928’de Latin esasından alınan harfler (Türk dilinin özelliklerini belirten işaretlere de yer vererek) “Türk harfleri” adıyla 1353 Sayılı Kanunla kabul edilmiştir. Yazı dilinde kullanılan Arap harflerinin yerine Türk harflerinin alınmasını ifade eden Harf Devrimi yapılmıştır. Aslında Atatürk, 9 Ağustos 1928 gecesi İstanbul’da Sarayburnu Parkı’nda düzenlenmiş bir şenlik sırasında, Harf Devrimini halka şöyle duyurmuştur; “Arkadaşlar, güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabul ediyoruz… Bu yeni harflerle behemehal pek çabuk bir zamanda mükemmel bir surette anlaşacağız ki, Milletimizin yazısıyla kafasıyla bütün medeniyet aleminin yanında olduğunu gösterecektir.”
1 Kasım 1926 – Dünya Bankası, Türkiye’ye turizm amaçlı 26 milyon Dolar kredi verdi. Krediyle, Antalya Turizm Projesi’nin gerçekleştirileceği ve yapılacak tesislerden 60 bin turistin yararlanacağı belirtildi.
3 Kasım 1926 – Atatürk’e karşı planlanan İzmir Suikastından suçlu bulunan Rüştü Paşa idam edildi.
4 Kasım 1926 – Atatürk’ün, İzmir suikastının sonuçsuz kalması nedeniyle duyulan umumî sevinci ileten Türkiye Büyük Millet Meclisi Heyeti’ne demeci: “…Büyük Türk milletinin her görüş açısından duyarlık ve eğilimlerini kendi kalplerinde, vicdanlarında ve kişiliklerinde temsil eden Meclisimizin bana ulaştırdığınız bu duyguları çok kıymetlidir. Bunu hayatımda erişebileceğim en büyük mükâfatlardan biri sayıyorum.”
6 Kasım 1926 – Atatürk’ün, T.B.M.M.’nde, İzmir Valisi Kâzım (Dirik) Paşa’yı kabulü ve kendisini İzmirlilere selâmlarını iletmekle görevlendirmesi.
10 Kasım 1926 – Atatürk’ün, Ankara’da ünlü İtalyan Heykeltraşı Canonica’yı kabulü.
13 Kasım 1926 – Atatürk’ün, saat 16.00’da Çankaya’da, Vali başkanlığındaki Antalya Heyeti’ni kabulü.
13 Kasım 1926 – Atatürk’ün, Ankara’nın başkent oluşunun 3. yıldönümü nedeniyle Çankaya’da Belediye Başkanı Haydar (Yuluğ) Bey başkanlığında Ankara Heyeti’ni kabulü ve söyledikleri: “…Ankaramızın hükümet merkezi olmasındaki karar, geçen olaylarla da doğrulanmıştır.”
20 Kasım 1926 – Diyanet İşleri Başkanı Rıfat Börekçi’nin yayınladığı bildiri ile “Cüzhan, Devirhan, Şifahan, Dersihan, Ecza, Şeyhu’l-kurra gibi ikinci sınıf din hizmetleri kaldırıldı. (Bir ömrün öteki hikayesi, Sinan meydan)
21 Kasım 1926 – Atatürk’ün, akşam Çankaya’da, eski Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşa onuruna ziyafeti.
22 Kasım 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da, İngiliz Büyükelçisi George Clerk’in güven mektubunu kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
26 Kasım 1926 – Türkiye’nin ilk şeker fabrikası, 1926’da Alpullu’da faaliyete geçti. Alpullu şeker fabrikasında devletin ilk şekeri üretildi.
1 Aralık 1926 – Türkiye ve Yunanistan arasında yerli halkın mübadelesine dair “ahali değişimi” anlaşması imzalandı. Bu anlaşmada gerginliği azaltamayınca taraflar yumuşadı ve 10 Haziran 1930 tarihinde yeni ve kalıcı bir anlaşma imzalandı. (20. YY. Siyasi Tarihi, Prof. Dr. Fahir Armaoğlu)
4 Aralık 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da, Yunan Elçisi Camados’un güven mektubunu kabulü ve Elçi’nin söylevine cevap konuşması.
9 Aralık 1926 – Maarif Vekaleti’nin emriyle Darülelhan’da (konservatuar) Türk musikisi öğretimine son verildi.
16 Aralık 1926 – Atatürk’ün, izinli olarak Ankara’da bulunan Roma Elçisi Suat (Davaz) ve Atina Elçisi Cevat (Ezine) Beyleri akşam yemeğine daveti. (Yemekte İsmet Paşa da bulunmuştur).
17 Aralık 1926 – Uşak Şeker Fabrikası açıldı.
17 Aralık 1926 – Uşak’ta mahalli birçok müteşebbisin iştiraki ile 19.4.1923 tarihinde 600.000 TL sermaye ile kurulan ‘ Uşak Terakki Ziraat T.A.Ş. ‘ 6.11.1925 tarihinde ilk Şeker Fabrikasının temelini atmış ve fabrika 17.12.1926 tarihinde işletmeye açılmıştır.
19 Aralık 1926 – Atatürk’ün, akşam Çankaya’da, Yüksek Askerî Şûra üyeleri şerefine bir ziyafet vermesi.
21 Aralık 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da Kastamonu Heyeti’ni kabulü ve konuşması: “…En uygun bir fırsatta yine memleketinizi ziyaretle Kastamonu halkının temiz sinesinde bulunmak, en büyük arzularımdandır!”
31 Aralık 1926 – Atatürk’ün, Çankaya’da, Vali başkanlığındaki Isparta Heyeti’ni kabulü.
Bu memleket tarihte Türk’tü, şimdi de Türk’tür ve ebediyen Türk olarak yaşayacaktır. (1923, Adana) Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK
Not: Lütfen varsa hata ve noksanları yorum yaparak bildiriniz.
Sayfayı yazdırın