Tarihte bugün Atatürk

 

29 OCAK

 

29 Ocak 1916 – Atatürk'ün, Edirne'de Kurmay Başkanı İzzettin Beyle beraber öğleden evvel 17. Tümen Karargâhı'na gelişi, tümene ait birlik ve kışlaları gezmesi, daha sonra Edirne Valisi ve Belediye Başkanı'nı ziyareti.

 

29 Ocak 1916 – 5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'in, Kurmay Başkanı Kâzım (İnanç) Bey'le beraber öğleden sonra Lüleburgaz'daki karargâhından Edirne'ye gelerek Atatürk'ü ziyareti.

 

29 Ocak 1916 – Atatürk, Kafkas cephesindeki 16ncı Kolordu Komutanlığına atanmıştır. (Atatürk'ün Gizli Kurtuluş Planları, Sinan Meydan, 7. Baskı, s.22)

 

29 Ocak 1917 – 2. Kolordu Komutanı Cafer Tayyar (Eğilmez) Bey'in, 2. Ordu Karargâhı'na gelişi, gece Atatürk'ün evinde misafir kalışı.

 

29 Ocak 1918 – Atatürk'ün, Sina cephesindeki başarıları ve generalliğe yükselişi nedeniyle Ali Fuat (Cebesoy) Paşa'ya kutlama mektubu: "..Büyük hizmetlerinizin generalliğe terfi etmenizle resmen teyit ve ilân edildiğini işitmekle iftihar ettim. Özel olarak tebrik ve bu rütbede vatanımızı kurtarma uğrunda parlak başarılara erişmenizi temenni ederim."

 

28/29 Ocak 1920 – Atatürk'ün, Öğüt gazetesinin İtalyanlar tarafından kapatıldığını bildiren Konya Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanlığı'na telgrafı: "…Diğer bir gazete imtiyazı alarak onu yayımlamak uygun olur. İstanbul katında şikâyetinize devam ediniz. Biz de girişimlerinizi takip eder ve sonucu bildiririz." [Kocatürk]

 

29 Ocak 1920 – Atatürk'ün, İstanbul'da düzenlenen "Pierre Loti"ye anma törenine telgrafı: "Pierre Loti, hakkı temsil eden ve mazlumlar adına haykıran ilk ve son Avrupalıdır. Avrupa'dan en ziyade ümitsiz olduğum şu günlerde, Avrupa'dan yükselen bu yegâne hak sesinin sahibini kutlarım."

 

29 Ocak 1920 – Atatürk'ün, Balıkesir'de 61. Tümen Komutanı Albay Kâzım (Özalp) Bey'e -Akbaş baskını nedeniyle- telgrafı: "Köprülülü Hamdi Bey'in fedakârane ve cesurane hareketle elde ettiği imrenilecek başarı nedeniyle teşekkürlerimizin kendisine bildirilmesine aracı olmanızı rica eder, böyle büyük bir başarıya neden olan sizi tebrik ederiz."

 

29 Ocak 1920 – Atatürk'ün, Maraş'ta Fransız ve Ermenilerin yaptıkları katliamlar sebebiyle Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti şubelerine telgrafı: "…Her tarafta mitingler yapılarak Hükümet Merkezi ve yabancı temsilcilerine bu zulümlere bir son verilmesi için müracaat olunması."

 

29 Ocak 1921 – Türk Heyeti, Tiflis'den Bakü'ye geçti.

 

29 Ocak 1921 – Atatürk'ün, Londra Konferansı'na gönderilecek delege heyeti vesilesiyle, Sadrazam Tevfik Paşa ile yapılan yazışmalara dair Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "…Millet ve memleket nam ve hesabına yegâne başvurulacak yer burasıdır, yani Meclis-i Âli'nizdir. Bu meşru hakkı, bu millî hakkı, bu tabiî hakkı hiçbir sebep ve bahane ile ve hiçbir mütalâa ile hiçbir şahsa hiçbir heyete terk edemeyiz."

 

29 Ocak 1921 – Atatürk TBMM'de yaptığı konuşmada: "Milletimiz asırlardan beri iki baskıcı kuvvetin, iki yok edici kuvvetin baskısı altında üzülmekte ve acı duymakta idi. O kuvvetlerden birisi doğrudan doğruya memleket ve milleti yönetmek iddiasında bulunan baskıcılar (sultanlar); ikincisi bütün bir emperyalist ve kapitalist âlemdir. Asırlardır bu iki kuvvetin baskısı altında kalmış olan millet tabii ki gayet zayıf bir haldedir." dedi.

 

29 Ocak 1921 – Atatürk TBMM'nde yaptığı konuşmada; "Anadolu'da bir taraftan batı emperyalizminin saldırısından, diğer taraftan yüzyıllardır süren baskıcı saltanat rejiminin yapmış olduğu yıkımdan başka bir şey yoktur." (1923, Sinan Meydan, 3. Baskı., s.349)

 

29 Ocak 1921 – Atatürk TBMM görüşmelerinde; "İngilizler esaretleri altında bulundurdukları İslam âlemine karşı, daima baskılarını kolayca kurabilmek için, değerli bir alete, bir araca muhtaçtırlar. … İngilizler için bu değerli araç halifelik makamına oturtacakları kişidir." (Panzehir, Sinan Meydan)

 

29 Ocak 1923 – Mustafa Kemal'in Latife hanımla evlenmeden hemen önce tanzim edilen evlilik ilmühaberi.

 

29 Ocak 1923 – Mustafa Kemal, Latife Hanım ile evlendi. Atatürk, İzmir'de Lâtife (Uşaklıgil) Hanım'la evlendi. (5 Ağustos 1925'te ayrılmıştır.)Nikâh, Muammer Bey'in Göztepe'deki köşkünde yapılmış, sonra Anadolu Ajansı ile duyurulmuştur. Nikâhta Atatürk'ün şahitliğini Fevzi (Çakmak) ve Kâzım Karabekir, Lâtife Hanım'ın şahitliğini ise İzmir Valisi Abdülhalik (Renda) ve Salih (Bozok) yapmışlardır. İzmir'in tanınmış iş adamlarından Uşakîzade Muammer Bey'in kızı olan Lâtife Hanım, 1898 yılında İzmir'de doğmuştu, İstanbul Amerikan Kolejini bitirdikten sonra bir yıl Londra'da kalmış, birkaç yılda Paris'te kalarak Hukuk Fakültesi'ne devam etmişti, İzmir'in işgalinden bir süre sonra, Yunanlılar tarafından baskı ve kontrol altında tutulan babası Muammer Bey, ailesiyle beraber Fransa'ya gitmişti. Lâtife Hanım, 1921 yılı sonbaharında, yalnız olarak İzmir'e döndü. 11 Eylül 1922'de Atatürk'le tanıştı ve bu tanışma 29 Ocak 1923'te evlilikle sonuçlandı. 2.5 yıllık bir evlilikten sonra 5 Ağustos 1925'te Atatürk'le ayrıldılar. Lâtife Hanım, bu ayrılıktan sonra bir süre İzmir'de yaşadı; daha sonra İstanbul'a yerleşti ve 12 Temmuz 1975'te burada öldü. [Kocatürk]

 

29 Ocak 1923 – MUSTAFA KEMAL-LATİFE HANIM EVLİLİĞİ. Türk Ordusunun İzmir'e girişinin ikinci günü Başkumandan Mustafa Kemal'in şehre geldiğini duydu. (11 Eylül 1922). Bunun üzerine Latife Hanım Kumandanlık karargahına giderek Atatürk'ten güvenlik gerekçesiyle Göztepe'deki konaklarında kalmasını istedi. Atatürk bu çağrıyı memnunlukla karşıladı. Bu tanışma taraflar arasında devamlı haberleşmenin başlangıcı oldu. Mustafa Kemal 1923'te annesinin ölümü dolayısıyla gittiği İzmir'de Latife hanımla evlendi (29 Ocak 1923). 1925 yazında Doğu Anadolu gezisinde aralarında geçen tatsız bir tartışmadan sonra 5 Ağustos 1925 tarihinde boşandılar. Öldüğü 1976 yılına kadar İzmir'de ve İstanbul'da yaşayan Latife Hanım, tüm ısrarlara rağmen anılarını anlatmamıştır. NTV

 

29 Ocak 1923 – Mustafa Kemal'in Latife hanımla nikâhı. Nikah saat 17.00'de 40 davetli önünde kıyıldı. Evlenme akdinde Merkez kadısı Ömer Fevzi İbni Hüseyin'in imzası vardı. (Mustafa Kemal 41, latife hanım 24 yaşındaydı.)

 

29 Ocak 1925 – Atatürk'ün, Taşucu'ndan Tekir köyüne gidişi. (Atatürk burada çiftlik (Gazi Çiftliği) kurmak üzere bir miktar arazi satın almıştır).

 

29 Ocak 1925 – Atatürk'ün, Tekir köyünden Mersin'e dönüşü.

 

29 Ocak 1928 – Hristiyanlık propagandası ile öğrencilere zararlı olan Bursa Amerikan Kız Koleji Bakanlar Kurulu Kararı ile kapatıldı.

 

29 Ocak 1931 – Menemen Olayı davası sonuçlandı. 37 kişiye idam cezası verildi.

 

29 Ocak 1931 – Atatürk'ün, İzmir'de Vilâyet'i, Belediye'yi, Müstahkem Mevki Komutanlığı'nı ve Cumhuriyet Halk Partisi Merkezi'ni ziyareti.

 

29 Ocak 1931 – Atatürk'ün, Cumhuriyet Halk Partisi İzmir İl Kongresi'nde konuşması: "…Vatandaşlara, kamuoyuna daima gerçeği söylemek vazifemiz olsun. Herkese, arzularının tamamen yapılabilir olduğuna dair fikir vermek bizim için fayda vermez. Partimizin amacı, böyle gün kazanmak değildir!"

 

29 Ocak 1932 – Atatürk'ün, gece Beyoğlu'nda Turkuvaz Lokantası'na gelişi, geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

 

29 Ocak 1933 – Atatürk'ün, saat 17.30'da Gülcemal vapuruyla Mersin'den Antalya'ya gelişi. (Atatürk, karaya çıkmamış, Antalya'da bulunan Başbakan İsmet Paşa ve bazı heyetleri vapurda kabul etmiştir).

 

29 Ocak 1933 – Atatürk'ün, saat 21.00'de Gülcemal vapuru İle Antalya'dan İzmir'e hareketi. [Kocatürk]

 

29 Ocak 1937 – "Hatay davasının başarılması nedeniyle Atatürk'e, İsmet İnönü Hükûmeti'ne ve Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak'a teşekkür edilmesi" ve "Kahraman orduya selâm gönderilmesi" hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi kararları.