19 KASIM

19 Kasım 1913 – Atatürk'ün, öğleden sonra saat 15.20'de İstanbul'dan trenle Sofya'ya hareketi.

19 Kasım 1913 – Mustafa Kemal'i, yeni görev yeri olan Sofya'ya götüren tren, öğleden sonra saat 15:20'de İstanbul'dan hareket etti.

19 Kasım 1916 – Atatürk'ün, aralıklı olarak okumakta olduğu, Alphonse Daudet'nin Sapho-Moeurs Parisiennes (Safo – Paris Âdetleri) adlı romanını bitirmesi.

19 Kasım 1918 – Atatürk'ün, Meclis-i Mebusan locasından Tevfik Paşa Kabinesi'nin güven oylamasını izlemesi (Bu oylamada Atatürk'ün milletvekilleriyle aksi yönde görüşmesine rağmen Tevfik Paşa güven oyu almıştır) (Anlaşıldığına göre bir kısım milletvekili, eğer hükümete güvenoyu verilmezse meclisin kapatılacağı endişesine kapılmışlar ve bu şekilde oy kullanmışlardır.)

19 Kasım 1918 – Atatürk'ün, Padişahla görüşme isteği ve Vahdettin'in 22 Kasım için randevu vermesi.

19 Kasım 1918 – Minber gazetesinde Mustafa Kemal'in ileri görüşlülüğünü kanıtlayan bir makale yayınlamıştır. Ahmet Hulki imzalı övücü bu yazıda, Mustafa Kemal'in 4 Eylül 1914 tarihinde Sofya'dan Salih Bozok'a yazdığı yazdığı bir mektupta, Alman orduları Paris'e yürürken, kendisinin Alman zaferinden şüpheli olduğunu belirtmiştir. Ahmet Hulki yazıyı; "Yurdun geleceği Mustafa Kemal'den büyük hizmetler beklemekte haklıdır" şeklinde bitirmiştir.

19 Kasım 1919 – Atatürk'ün, Heyet-i Temsiliye üyeleri ile bir kısım komutanların müşterek toplantısının dördüncü birleşiminde söyledikleri: "Bağımsızlığımız sağlanıncaya kadar, yani barışa kadar şimdikinden daha çok örgütlenmek, Merkez Heyetleri ile Heyet-i Temsiliye arasındaki bağlantıları daha hassas hale getirmek için bazı tedbirlerin alınması gereklidir."

19 Kasım 1919 – 4. Balıkesir Kongresi toplandı.

19 Kasım 1919 – Silvan'da iken Alphonse Daudet'in "Paris adetleri" kitabını bitirmesi. (Not defterindeki notlardan)

19 Kasım 1919 – Amerikan Senatosu 19 Kasım 1919 tarihinde yaptığı oylamada, Birleşik Devletlerin kendi kıtası dışındaki meselelerle meşgul olmasını kabul etmemişti. Dolayısıyla Osmanlı Devleti ile yapılacak barış anlaşmasını (Sèvres) hazırlamak üç büyüklere, yani İngiltere, Fransa ve İtalya'ya kalmıştı.

19 Kasım 1922 – Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Atatürk'ün, Abdülmecit Efendi'ye 1 Kasım 1922 tarihli karar ve esaslar içinde halife seçildiğini bildiren telgrafı.

19 Kasım 1922 – Abdülmecit Efendi'nin halife seçilmesi. Lord Curzon ile Poincare'nin Lozan'a gelişleri. Lozan yakınlarında Curzon-Poincare-Mussolini görüşmesi.

19 Kasım 1923 – Gazi Mustafa Kemal, Halk Fırkası başkanlığına vekalet etmesini bir yazı ile İsmet İnönü'den istedi. (Gazi Cumhurreisi seçildikten sonra, Halk Partisi Başkanlığını vekâleten İsmet Paşa‟ya devretti)

19 Kasım 1923 – Atatürk'ün, Halk Partisi Başkanlığına vekâlet etmesi için İsmet Paşa'ya yazısı: "Halk Partisi Genel Başkanlığı ile fiilen uğraşmaya bugünkü vazifem müsait olmadığından sizi vekil tayin ediyorum."

19 Kasım 1923 – Atatürk yazıyla Cumhurbaşkanı seçildiği için Halk Fırkası Başkanlık görevini (yoğun mesaisi nedeniyle) yapamayacağını, bu görevi bundan sonra İsmet İnönü'nün yapacağını açıkladı. (Atatürk'ün söylev ve demeçleri, cilt 4, s. 506)

19 Kasım 1925 – 18 Mayıs 1925 günü meclis gizli oturumunda görüşülen savaş sanayi kurulması önergesi 19 Kasım 1925'de kabul edildi. (Cumhuriyet, Turgut Özakman)

19 Kasım 1927 – Ankara'ya gelen Alman ressamı A. Kampf'ın, Çankaya'da Atatürk'ün resmini yapmaya başlaması.

19 Kasım 1930 – Atatürk, beraberinde Şükrü Kaya Bey, Recep Peker Bey ve Kılıç Ali ile Kayseri Erkek lisesini ziyaret etti.

19 Kasım 1930 – Atatürk'ün, saat 14.30'da trenle Kayseri'den Sivas'a hareketi.

19 Kasım 1931 – Atatürk'ün, öğleden sonra Kayaş'a, daha sonra Marmara Köşkü'ne doğru otomobille bir gezinti yapmasını takiben Çankaya'ya dönüşü.

19 Kasım 1931 – Altın rezervi yapmaya başlayan Merkez Bankası, 3 milyon dolarlık altın satın alındı.

19 Kasım 1935 – Atatürk'ün manevi kızı Zehra (İnal) Londra'dan Fransa'ya ve oradan da Ankara'ya gelmek üzere yola çıktı. Fransa'da Calais – Paris Ekspresine bindirildi. Amiens civarında rahatsızlandı, kompartımandan çıktı, 04.20'de hava almak için açtığı kapıdan düşerek can verdi. (Benim Ailem, Yrd. Doç. Dr. Ali Güler)

19 Kasım 1937 – Atatürk'ün, sabah Adana'ya gelişi, şehirde incelemeleri, daha sonra Mersin'e geçişi, saat 17.00'de Mersin'den Konya'ya hareketi.

19 Kasım 1937 – Atatürk, Adana Kız Enstitüsünü ziyaret etti. (Sabiha Gökçen ile)

19 Kasım 1937 – Atatürk öğleye doğru Mersin'de. (Sabiha Gökçen ile) (Narenciye bahçelerinde incelemelerde bulundular.)

19 Kasım 1938 – Sabah, Dolmabahçe Sarayı tören salonunda Atatürk'ün cenaze namazının kılınması.

19 Kasım 1938 – Cenaze namazını İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyelerinden Ord. Prof. Şerafettin Yaltkaya kıldırmıştır.

19 Kasım 1938 – Cenaze namazı tabutun sarayda muayede salonunda (resmi törenden önce) büyük avizenin altına konmuş, iki masa üzerine konmasıyla kılındı. (İmamlığı Ord. Prof. Mehmet Şerafettin Yaltkaya yaptı. ) (Namaz saati kimi kaynaklarda 08.10, 08.15 ,07.30 geçmektedir.) Sandukanın başında ezan Hafız Yaşar tarafından Türkçe okunmuştur. Telkin ve tekbirlerde Türkçedir. (Sonsuza Yolculuk , Yrd. Doç Dr. Ali Güler)

19 Kasım 1938 – Atatürk'ün tabutunun, saat 8.21'de Dolmabahçe Sarayı'ndan top arabasına konularak törenle Sarayburnu rıhtımına, buradan Zafer torpidosu aracılığıyla Yavuz zırhlısına nakledilmesi, daha sonra bu gemi ile İzmit'e getirilişi, yine Zafer torpidosuna nakledilerek karaya çıkarılışı, cenazenin saat 20.30'da özel trenle (Beyaz Trenle) (beyaz trenin yemekli vagonunda orta masaya konularak) İzmit'ten Ankara'ya (Direksiyon binasına) gönderilişi.

19 Kasım 1938 – Cumartesi 09.00'da cenaze alayı tramvay yolunu takiben Sarayburnu'na vardı. Naaş 12.42'de Zafer torpidosuna, 13.20'de Yavuz zırhlısına kondu. Yavuz 19.30'da İzmit Mayın iskelesine yanaştı. 20.23'te beyaz trene kondu. (Sonsuza Yolculuk , Yrd. Doç Dr. Ali Güler)

19 Kasım 1938 – Saat 08.10. Cenaze namazı kılındı. Camiye götürülmesinin dinen şart olup olmadığı Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Rifat Börekçi'ye danışıldı. Milli Mücadele kahramanı Börekçi muhteşem izah etti. "Mustafa Kemal Atatürk'ün cenaze namazı, tertemiz hale getirdiği vatan toprağının her yerinde kılınabilir" dedi. Dolmabahçe Sarayı'ndaki cenaze namazını, Mehmet Rifat Börekçi'den sonra ikinci diyanet işleri başkanımız olan Ordinaryüs Profesör Şerafeddin Yaltkaya kıldırdı. (İzdiham yüzünden 11 kişinin hayatını kaybetmesi, 50'den fazla kişinin ciddi şekilde yaralanması, bu kararın alınmasında ana etkendi. Cenaze namazına Türkiye'nin dört bir yanından gelecek olan yüzbinlerce vatandaşı sıraya sokabilmek asla mümkün değildi. Sarayın hemen bitişiğindeki Dolmabahçe Camisi'nde bile kılınsa, mahşeri kalabalığı düzen içinde tutabilmek imkânsızdı. Daha büyük facia olacağı kesindi. Cenaze namazının sarayda kılınmasının temel sebebi buydu. Öte yandan, izdiham faciası yüzünden İstanbul valisi ve İstanbul emniyet müdürü görevden alınmıştı, savcılık soruşturması neticesinde İstanbul emniyet müdürü ve yardımcısının görevi ihmalden yargılanmalarına karar verilmişti.) (kaynak: yılmaz Özdil, Mustafa Kemal)

19 Kasım 1938 – Atatürk'ün cenaze namazı, Ankara'ya naklinden önce, Dolmabahçe sarayında yerine getirildi. (Makbule Hanım takip ve koordine etti.) (Akl-ı Kemal, C.4, Sinan Meydan)

19 Kasım 1938 – Mustafa Kemal'in tabutu, muayede salonunda büyük avizenin altına yerleştirilen iki mermer masaya konuldu. Arkadaşları, hizmetlileri, diyanet görevlileri saf tuttu. Şerafeddin Yaltkaya yerini aldı. Onun hemen arkasında Mustafa Kemal'in özel hafızı Yaşar Okur ve hafız İsmail vardı. Yaşar Okur "Allah için namaza, meyyit için duaya, uyun imama ey hazirun" diye seslendi. Tekbir, Türkçe verildi. "Allahu ekber" yerine "Tanrı uludur" denildi. Namazın sonunda selam verilirken de "esselamü aleyküm ve rahmetullah" yerine "esenlik üzerinize olsun" denildi. (kaynak: yılmaz Özdil, Mustafa Kemal)

19 Kasım 1938 – Saat 08.30 … Dolmabahçe Sarayı'nın kapısında onbinlerce rengârenk çelenk, göz alabildiğine insan vardı, Dolmabahçe'nin önündeki ağaçlı caddede iğne atsan yere düşmezdi. 12 generalin omuzlarında top arabasına taşındı. Top arabasına üç çift siyah katana koşulmuştu. İstanbul'dan ebediyen ayrılıyordu. Cenaze korteji saat tam 09.00'da hareket etti. Tramvay yolunu takip ederek, Tophane, Karaköy, Galata köprüsü, Eminönü, Bahçekapı, Sirkeci ve Salkımsöğüt üzerinden, Gülhane parkı içinden Sarayburnu'na gelindi. Rıhtımdaki duba üzerinden Zafer muhribine taşındı. Haydarpaşa önünde demirli olan Yavuz zırhlısına nakledildi. Güverteye yerleştirildi. Seyir esnasında birer dakika arayla matem topu atıldı. Hamidiye kruvazörü, Zafer ve Tınaztepe muhripleri, Dumlupınar ve Gür denizaltıları, Doğan ve Martı hücumbotları eşlik ediyordu. Türk donanması, tarihinin gelmiş geçmiş en hüzünlü görevini yerine getirmek üzere yola çıktı. İzmit Mayın İskelesi'ne yanaşıldı. Yurt gezilerinde kullandığı beyaz trene konuldu. (kaynak: yılmaz Özdil, Mustafa Kemal)

19 Kasım 1938 – Atatürk'ün naaşı, İstanbul'dan Ankara'ya, hazin bir törenle yola çıkarıldı.